364

Ushbu  maqolada  Rossiya  imperiyasining  XIX  asrning  ikkichi  yarmi  –  XX  asr  boshlaridagi  Turkiston  o‘lkasida imperiya  hukumati  tomonidan  o‘lkani  boshqarish  uchun  tayinlangan  rasmiy  amaldorlar  foaliyatiga  alohida  to‘xtalib, ularning  o‘lkadagi  yer-suv  munosabatlariga  oid  olib  borgan  siyosati  ochib  berilgan.  Shuningdek,  Turkistonda  yer-suv munosabatlari, xususan, yer va mulkka egalik qilish, suv manbalari hamda sug‘orish tizimini imperiya manfaatlariga mos xolda tartibga solish borasida tashkil etilgan maxsus ishchi va taftish komissiyalarining o‘lkadagi faoliyati hamda ularning natijalari  haqida  ma’lumotlar  berib  o‘tilgan.  Mazkur  maqola  davr  manbalari  hisoblangan  arxiv  xujjatlari,  statistika ko‘mitalari  ma’lumotlari,  taftish  komissiyasi  hisobotlari hamda  turli  davrlarda  mavzuga  oid  olib  borilgan  tadqiqot ishlari tahlili asosida yoritilgan. 

  • Internet havola
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss2/a24
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana06-07-2022
  • O'qishlar soni349
  • Nashr sanasi30-06-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar129-132
Ўзбек

Ushbu  maqolada  Rossiya  imperiyasining  XIX  asrning  ikkichi  yarmi  –  XX  asr  boshlaridagi  Turkiston  o‘lkasida imperiya  hukumati  tomonidan  o‘lkani  boshqarish  uchun  tayinlangan  rasmiy  amaldorlar  foaliyatiga  alohida  to‘xtalib, ularning  o‘lkadagi  yer-suv  munosabatlariga  oid  olib  borgan  siyosati  ochib  berilgan.  Shuningdek,  Turkistonda  yer-suv munosabatlari, xususan, yer va mulkka egalik qilish, suv manbalari hamda sug‘orish tizimini imperiya manfaatlariga mos xolda tartibga solish borasida tashkil etilgan maxsus ishchi va taftish komissiyalarining o‘lkadagi faoliyati hamda ularning natijalari  haqida  ma’lumotlar  berib  o‘tilgan.  Mazkur  maqola  davr  manbalari  hisoblangan  arxiv  xujjatlari,  statistika ko‘mitalari  ma’lumotlari,  taftish  komissiyasi  hisobotlari hamda  turli  davrlarda  mavzuga  oid  olib  borilgan  tadqiqot ishlari tahlili asosida yoritilgan. 

Русский

В  данной  статье  особый  акцент  был  сделан  на  деятельности  официальных  должностных  лиц Российской империи, назначенных правительством Империи для управления в Туркестанском крае во второй половине XIX – начале XX веков, и была раскрыта их политика в земелно-водных отношений в крае. Также была предоставлена информация о деятельности специальных рабочих и ревизионных комиссий, созданных в Туркестане по вопросам земельно-водных отношений, в частности, владения землей и имуществом, водных ресурсов  и  регулирования  ирригационной  системы  в  соответствии  с  интересами  Империи,  а  также  об  их результатах.  Эта  статья  основана  на  архивных  документах,  рассматриваемых  как  источники  периода, данных  статистических  комитетов,  отчетах  ревизионной  комиссии  и  анализе  исследовательских  работ, проведенных по этому вопросу в разные периоды. 

English

In this article, special emphasis was placed on the activities of officials of the Russian Empire, appointed by the government of the Empire to manage the country of Turkestan in the second half of the 19th - early 20th centuries, and their policy  in  land  and  water  relations in  the  region  was  revealed.  Information  was  also  provided on  the  activities  of special working and revision commissions established in Turkestan on isissues of land and water relations, in particular, ownership of land and property, regulation of water resources and the irrigation system in accordance with the interests of the Empire, as well as their results. This article is based on archival documents considered as sources of the period, data from statistical committees, reports of the audit commission and an analysis of research works carried out on this issue in different periods. 

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Usarov U.A. 1 O‘zMU
Havola nomi
1 1. Абдураҳимова Н., Эргашев Ф. Туркистонда чор мустамлака тизими. – Тошкент: Академия, 2002. – 90 б.
2 2. Благовъещенский В.Ц. К вопросу о вакуфах в Сыр-Дарьинкой области. Сборник материалов для статистики Сыр-Дарьинкой области. Изд. Сыр-Дарьинскаго областного Статистического комитета. Под ред. секретаря комитета И.И. Гейера. – Ташкент: Типо-литография С.И.Лахтина, 1891.
3 3. Махмудова Н. Развитие административного управления, социально-экономических и культурных процессов в колониальном Туркестане в начале ХХ века. – Ташкент: Фан, 2016.
4 4. Мухамедов Ш.Б. Россия и Средняя Азия: страницы истории, личности, мнения. – Ташкент: Baktria press, 2020.
5 5. Отчет ревизующего, по высочайшему повелению, Туркестанский край, тайного советника Ф.К. Гирса. – СПб., 1882. – С. 314.
6 6. Пален К.К. Материалы к характеристике народного хозяйства в Туркестане. Часть 1. – СПб., 1911.
7 7. Савицкий А.П. Поземельный вопрос в Туркестане (в проектах и законе 1867–1886 гг.). – Ташкент, 1963.
8 8. Суюнова О. Чор Россиясининг Туркистонни бошқариш ҳақидаги 1886 йил Низомининг аграр бандлари ҳақида / О‘zbekiston tarixi. – № 1. – Тошкент, 2002. – 27 б.
9 9. Тухтабекoв К.А. Чoр Рoссияси мустамлакачилиги шарoитида Туркистoнда ер эгалиги ва унинг ўрганилиш тарихи // Тарихий манбашунoслик муаммoлари. Республика илмий-амалий анжумани материаллари. – Тoшкент, 2008.
10 10. ЎзМА, И-1-фонд, 12-рўйхат, 923-йиғмажилд, 47-варақ.
11 11. ЎзМА, И-1-фонд, 14-рўйҳат, 9 а -йиғмажилд, 16-варақ.
12 12. ЎзМА, И-1-фонд, 14-рўйҳат, 9-йиғмажилд, 20-варақ.
13 13. ЎзМА, И-1-фонд, 1-рўйхат, 2319-йиғма жилд, 73-74-варақлар.
14 14. ЎзМА, И-1-фонд, 1-рўйхат, 2319-йиғмажилд, 94-варақ.
15 15. Уроқов Д.Ж. Туркистонда Россия империяси маъмуриятининг расмий ҳисоботлари – тарихий манба сифатида (XIX аср охири – XX аср бошлари): Тарих фанл. номз. ... дисс. – Тошкент, 2006. – 76 б.
16 16. Юлдашев А. Аграрные от ношениия в Туркестане (конец XIX – начало ХХ вв.). – Ташкент, 1969. – С. 24.
Kutilmoqda