Ma’lumki, so’ngi yillarda mamlakatimizda diniy e’tiqod erkinligi mustahkamlanayotganligi, islomiy ma’naviy-ma’rifiy asarlarning keng o’rganilayotgani va ularning nashr etilayotgani, bu yo’nalishda qator ilmiy tadqiqotlar olib borilayotgani tilimizda arabcha so’zlarning faollashuviga ham sabab bo’ldi. Ayni jihat ayrim so’z va jumlalarning imlosi va talaffuzida ma’lum bir chalkashliklar kelib chiqishiga olib keldi. Bu kabi muammolarning bartaraf etilishiga ona tilimizning yashash qonuniyatlariga tayangan holda harakat qilish to’g’ri bo’ladi. Barcha tillarda bo’lgani kabi o’zbek tilida ham boshqa tildan so’z qabul qilishning o’z qonuniyatlari mavjud. Unga ko’ra, o’zga tildan qabul qilinayotgan har qanday til birligi qabul qilayotgan tilning talaffuz qoidalariga mos kelishi lozim bo’ladi. Agar shunday qilinmasa, talaffuzda notabiiylik, zo’rama-zo’rakilik vujudga keladi.
Ma’lumki, so’ngi yillarda mamlakatimizda diniy e’tiqod erkinligi mustahkamlanayotganligi, islomiy ma’naviy-ma’rifiy asarlarning keng o’rganilayotgani va ularning nashr etilayotgani, bu yo’nalishda qator ilmiy tadqiqotlar olib borilayotgani tilimizda arabcha so’zlarning faollashuviga ham sabab bo’ldi. Ayni jihat ayrim so’z va jumlalarning imlosi va talaffuzida ma’lum bir chalkashliklar kelib chiqishiga olib keldi. Bu kabi muammolarning bartaraf etilishiga ona tilimizning yashash qonuniyatlariga tayangan holda harakat qilish to’g’ri bo’ladi. Barcha tillarda bo’lgani kabi o’zbek tilida ham boshqa tildan so’z qabul qilishning o’z qonuniyatlari mavjud. Unga ko’ra, o’zga tildan qabul qilinayotgan har qanday til birligi qabul qilayotgan tilning talaffuz qoidalariga mos kelishi lozim bo’ladi. Agar shunday qilinmasa, talaffuzda notabiiylik, zo’rama-zo’rakilik vujudga keladi.
Как известно, в последние годы в нашей стране усиливается свобода вероисповедания, широко изучаются и публикуются исламские духовно-просветительские произведения, проводятся научные исследования в этом направлении, что также способствовало активизации использования арабских слов в нашем языке. Этот же аспект привел к возникновению определенной путаницы в написании и произношении некоторых слов и предложений. Правильно будет стремиться к устранению таких проблем, опираясь на законы жизни родного языка. Как и во всех языках, в узбекском языке есть свои законы восприятия слов из другого языка. Согласно ему, любая языковая единица, принимаемая из другого языка, должна соответствовать правилам произношения принимаемого языка. Если этого не сделать, в произношении возникнет нецензурная брань, нецензурная брань.
It is known that in recent years, the strengthening of freedom of religious faith in our country, the widespread study of Islamic spiritual and educational works and their publication, a number of scientific studies in this direction have also caused the activation of Arabic words in our language. The same aspect led to the emergence of a certain confusion in the spelling and pronunciation of certain words and sentences. It will be correct to act on the elimination of such problems, relying on the laws of residence of our native language As in all languages, the Uzbek language has its own laws for accepting words from another language. According to him, any language unit adopted from another language will have to comply with the rules of pronunciation of the language you are receiving. If this is not done, then in the pronunciation there will be indecision, zonrama-straining.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Amonturdieva S.R. | 1 | Termiz State University |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | 1. Vandries J. Yazik. -M ., 1937. -S . 16. |
| 2 | 2. Zinder L. R. Obshaya fonetika. 2-izd. -M .: VSH., 1979. -S . 4 |
| 3 | 3. Qilichev E. O’zbek tilining praktik stilistikasi. – Toshkent: O’qituvchi, 1985. –B. 88. |
| 4 | 4. Alimov U. Oilada farzand tarbiyasi. –Toshkent, “Movarounnahr” nashriyoti. |
| 5 | 5. Amonturdiyeva Sh. “O’zbekcha diniy matnlarning funksional-stilistik tadqiqi”: Filologiya fanlari bo’yicha falsafa (PhD) doktori…diss. B-76. Samarqand, 2020 yil. |
| 6 | 6. Hidoyat jurnali, 2019 yil № 10. – B.27 |
| 7 | 7. O’zbek tilining imlo lug’ati. – Toshkent: Fan, 1976. – B.631. |
| 8 | 8. Hakimov M. Nutqiy aktlar nazariyasi. –Farg’ona, 2020. –B.41. |
| 9 | 9. Gazieva M.M. Muloqot jarayonida prosodik vositalarning lingvopragmatik xususiyatlari: Filologiya fanlari bo’yicha falsafa doktori (PhD) …diss. avtoref. – Toshkent, 2018. |
| 10 | 10. Jamolxonov H. O’zbek tilining nazariy fonetikasi. – Toshkent: Fan, 2009, -B.81-82. |
| 11 | 11. Yusupova SH. Diniy matnlarning lingvopragmatik tadqiqi. Filologiya fanlari bo’yicha falsafa doktori (PhD)...diss. – Farg’ona, 2021 yil. |
| 12 | 12. Jamolxonov H. O’zbek tilining nazariy fonetikasi. – Toshkent: Fan, 2009. – B.81-90. |
| 13 | 13. Hojiyev A. Tilshunoslik terminlarining izohli lug’ati. –Toshkent, 2002. –B.117. |
| 14 | 14. G’ulomov A. O’zbek tilida urg’u / Ayyub G’ulomovning ilmiy merosi. 5-kitob. – Toshkent: O’zMU nashri, 2009. – B.6. |
| 15 | 15. Lingvisticheskiy entsiklopedicheskiy slovarь. –Moskva: SE, 1990. – S.292. |
| 16 | 16. G’ozieva M. Prosodika. –Toshkent: Akademnashr, 2019. – B.54. |
| 17 | 17. Karimov S. O’zbek tilining fonetik stilistikasi. – Samarqand, 2016. – B.32. |
| 18 | 18. Mirtojiev M. O’zbek tili fonetikasi - Toshkent: Fan, 2013. – B.351. |
| 19 | 19. Hakimov M., Jabborov V. Poetik nutqda tovushlarning xoslanishiga doir // O’zbek tili va adabiyoti, 2006, №4. |
| 20 | Internet resurslari: |
| 21 | 1. islom.uz/maqola/3293 (murojaat etilgan sana: 02.07.2020) |