344

Maqolada nutqning shakllanishida muhim vazifa bajaruvchi birliklar, kompozitsion-sintaktik tuzilishini o‘rganish, uni semantik-struktur va funktsional jihatdan baholash, ma’lum bir makon va zamon birligida uni tashkil etgan komponent-qismlar, sintaktik-stilistik figuralar, gaplar va boshqa obraz yaratuvchi vositalarning tartibli joylashishi, mantiqiy va lingvistik kategoriya sifatida talqin etiluvchi sintaktik-kompozitsion qismlar, murojaat, mavzuning belgilanishi, eslatish, tasvirlash, dalillash, rad, iddao qilish, xulosa, so‘z, birikma, gap, frazalar, uslubiy vositalar, lingvistik kategoriyalar, nutqning mavzusi, sarlavhasi, nomlanishi, epigrafi, yozma nutq, matn, poetik nutq, she’riy band bitta supersintaktik, liroepik asarlarda xotima va uni ifoda etuvchi lisoniy va nutqiy vositalar tizimi va ularning asosiy belgi- xususiyatlari, kompozitsion qismlari sifatida boshlanma, tartibli joylashuv, “sochilib yotgan”, izchil rivojlanib borish, fikr rivoji va tugallanmalar haqida ma’lumot beriladi.

  • Internet havola
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss3/a38
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana03-10-2022
  • O'qishlar soni334
  • Nashr sanasi23-09-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar197-200
Ўзбек

Maqolada nutqning shakllanishida muhim vazifa bajaruvchi birliklar, kompozitsion-sintaktik tuzilishini o‘rganish, uni semantik-struktur va funktsional jihatdan baholash, ma’lum bir makon va zamon birligida uni tashkil etgan komponent-qismlar, sintaktik-stilistik figuralar, gaplar va boshqa obraz yaratuvchi vositalarning tartibli joylashishi, mantiqiy va lingvistik kategoriya sifatida talqin etiluvchi sintaktik-kompozitsion qismlar, murojaat, mavzuning belgilanishi, eslatish, tasvirlash, dalillash, rad, iddao qilish, xulosa, so‘z, birikma, gap, frazalar, uslubiy vositalar, lingvistik kategoriyalar, nutqning mavzusi, sarlavhasi, nomlanishi, epigrafi, yozma nutq, matn, poetik nutq, she’riy band bitta supersintaktik, liroepik asarlarda xotima va uni ifoda etuvchi lisoniy va nutqiy vositalar tizimi va ularning asosiy belgi- xususiyatlari, kompozitsion qismlari sifatida boshlanma, tartibli joylashuv, “sochilib yotgan”, izchil rivojlanib borish, fikr rivoji va tugallanmalar haqida ma’lumot beriladi.

Русский

В статье речь идет о единицах, играющих важную роль в формировании речи, изучении композиционно-синтаксической структуры, ее семантико-структурной и функциональной оценки, компонентов, составляющих ее в конкретном пространстве и времени, синтаксико- стилистические фигуры, предложения и др. упорядоченное расположение образообразующих средств, синтаксико- композиционные части, интерпретируемые как логические и языковые категории, ссылка, предметное определение, напоминание, описание, доказательство, опровержение, утверждение, вывод, слово, соединение, предложение, словосочетание, методические средства, языковые категории, предмет, заглавие, заглавие, эпиграфика, письменная речь, текст, поэтическая речь, введение в единое надсинтаксическое, лироэпическое произведение, система языковых и словесных средств выражения и их основные признаки, начало как композиционные части упорядоченное позиционирование, «рассеянность», последовательное развитие, поток мыслей и завершение.

English

The article deals with the units that play an important role in the formation of speech, the study of compositional- syntactic structure, its semantic-structural and functional evaluation, the components that make it up in a particular space and time, syntactic-stylistic figures, sentences and more. orderly arrangement of image-forming means, syntactic- compositional parts interpreted as logical and linguistic categories, reference, subject definition, reminder, description, proof, rejection, claim, conclusion, word, compound, sentence, phrase, methodological means, linguistic categories, subject, title, title, epigraphy, written speech, text, poetic speech, introduction to a single supersyntactic, lyroepic works, the system of linguistic and verbal means of expression and their main features, beginning as compositional parts orderly positioning, “scattered”, consistent development, flow of thought, and completion.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Saipova H.A. 1 Fergana State University
Havola nomi
1 1. Nikonova M.N. Teoriya teksta: ucheb. posobie / M.N. Nikonova. – Omsk: Izd-vo OmGTU, 2008. – 240 s.
2 2. Vinogradov V.V. K postroeniyu teorii poeticheskogo yazыka// Russkaya slovesnostь. Antologiya. - M., 1997.
3 3. Ginzburg L.Ya. O lirike. - M., 1974.
4 4. Zavyalьova O.S. Kompozitsionno-sintaksicheskiy analiz kak metod izucheniya xudojestvennogo teksta. – M., 2001.
5 5. Korjikova N.V. Priyomы kompozitsionno-sintaksicheskogo analiza diskursa. ADD – M.,2005.
6 6. Abdupattoev M.T. O‘zbek matnida supersintaktik butunliklar. NDA. – T., 1998. – B 23.
7 7. Abdupattoev M.T. Poetik nutqning kompozitsion-sintaktik qurilishida kommunikativ registrlarning o‘rni // “Nutq madaniyati va o‘zbek tilshunosligining dolzab muammolari” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman materiallari. Andijon – 2021. – B. 174-179.
8 8. Solodova Ye.S. Lingvokognitivnыe xarakteristiki kompozitsii teksta angliyskix skazok Dj.K. Rouling. Avtorf. diss. kand. filolog. nauk. Xarьkov. 2008, 24-str.
9 9. Kuznetsova T.I., Strelьnikova P.I. Oratorskoe iskusstvo v Drevnem Rime. – M., 1976. 52-str.
10 10. Referovskaya Ye.A.Lingvisticheskie issledovaniya strukturы teksta. L., «Nauka», 1983, str.69.
11 11. Solganik G.Ya. Sintaksicheskaya stilistika. M., 1979. str. 102.
12 12. Abdullaev N.M. Teoriticheskie problemы sintaksisa azerbayjanskogo yazыka. ADD. Baku-1984, str.45.
13 13. Odintsova S.S. Osobennosti sintaksicheskogo postroeniya svyaznogo teksta. L., 1984, str.18.
14 14. Yushina N.A. Abzats yego strukturno-semanticheskie tipы i funktsionirovanie ix v proizvedeniyax V.I.Lenina. M. 1972, str.16.
15 15. Abdupattoev M.T. O‘zbek tilining poetik sintaksisi (monografiya). Farg‘ona “Classic” 2021. 53-bet.
16 16. Mamajonov A., Addupattoyev M. O‘zbek matnining semantik, sintaktik va stilistik aspekti. ( monografiya), Farg‘ona., “Classic”. 2021. 152- bet.
Kutilmoqda