700

So‘z o‘ta serqirra va serjilo til (nutq) birligi bo‘lganligi bois uning hayotimizdagi o‘rni beqiyos ekanligi va hozirgi globallashuv, ilm-fan taraqqiyoti davrida so‘zning ma’no ifodalashi, nominativ funksiyasining muhim ahamiyati, unga berilgan ilmiy ta’rif va talqinlar tasnifi o‘ziga xos lisoniy nuqtayi nazardan tahlil etish ushbu maqoladan ko‘zlangan bosh maqsad hisoblanadi. Maqolada so‘z va uning mantiqiy imkoniyatlarini chuqur o‘rganish Yangi O‘zbekiston taraqqiyotida milliy yuksalish shartlari hamda tilimizga oid ilmiy tadqiqotlar faoliyatining samarasi kelajagimizni belgilab beruvchi asosiy omil ekanligi ta’kidlanadi. Lingvistik jihatdan mazkur nutq birligi tadqiqida so‘zning semantik xususiyatlari, semantik maydon qamrovi, onomastik holati, ma’no yoki tushuncha ifodalashdagi denotativ va konnotativ funksiyalari, mazkur funksiyalarning signifikativ va struktural shakllari tahlil qilinadi.

  • Internet havola
  • DOI10.56292/SJFSU/vol28_iss4/a34
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 10-11-2022
  • O'qishlar soni 682
  • Nashr sanasi 08-11-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar154-158
Ўзбек

So‘z o‘ta serqirra va serjilo til (nutq) birligi bo‘lganligi bois uning hayotimizdagi o‘rni beqiyos ekanligi va hozirgi globallashuv, ilm-fan taraqqiyoti davrida so‘zning ma’no ifodalashi, nominativ funksiyasining muhim ahamiyati, unga berilgan ilmiy ta’rif va talqinlar tasnifi o‘ziga xos lisoniy nuqtayi nazardan tahlil etish ushbu maqoladan ko‘zlangan bosh maqsad hisoblanadi. Maqolada so‘z va uning mantiqiy imkoniyatlarini chuqur o‘rganish Yangi O‘zbekiston taraqqiyotida milliy yuksalish shartlari hamda tilimizga oid ilmiy tadqiqotlar faoliyatining samarasi kelajagimizni belgilab beruvchi asosiy omil ekanligi ta’kidlanadi. Lingvistik jihatdan mazkur nutq birligi tadqiqida so‘zning semantik xususiyatlari, semantik maydon qamrovi, onomastik holati, ma’no yoki tushuncha ifodalashdagi denotativ va konnotativ funksiyalari, mazkur funksiyalarning signifikativ va struktural shakllari tahlil qilinadi.

Русский

Поскольку слово является очень разнообразной и сложной языковой (речевой) единицей, его роль в нашей жизни уникальна, а в условиях современной глобализации развитие науки раскрывает значение слова, значение его номинативной функции, классификацию научные определения и толкования анализируются с специфической лингвистической точки зрения, что является основной целью статьи.  В статье подчеркивается, что углубленное изучение слова и его логических возможностей является ключевым фактором развития нового Узбекистана, условий национального роста и эффективности научных исследований нашего языка.  В лингвистическом плане при изучении данной речевой единицы анализируются семантические свойства слова, охват семантического поля, ономастическое состояние, денотативные и коннотативные функции в выражении значения или понятия и структурные формы этих функций.

English

Because the word is a very diverse and complex language (speech) unit, its role in our lives is unique, and in the current era of globalization, the development of science, the meaning of the word, the importance of its nominative function,  the main purpose of this article is to analyze the classification and interpretations from a specific point of view.
The article emphasizes the in-depth study of the word and its logical possibilities. In other words, the conditions of national development in Uzbekistan and the effectiveness of scientific research on our language are the main factors determining our future.  Linguistically speaking, the study of the unit of speech analyzes the semantic properties of the word, 4semantic field coverage, onomastic state, denotative and connotative functions in the expression of logic or concept, signifiable and structural forms of these functions.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Yuldashev A.M. 1 Fergana State University
Havola nomi
1 1. Nurmonov A.O‘zbek tilshunosligi tarixi – Toshkent: O‘zbekiston, 2002. 232-bet. (Nurmonov A. History of Uzbek linguistics - Tashkent: Uzbekistan, 2002. p. 232.).
2 2. Begmatov E. Hozirgi o‘zbek adabiy tilining leksik qatlamlari – Toshkent: Fan, 1985. 5-bet. (Begmatov E. Lexical layers of modern Uzbek literary language - Tashkent: Science, 1985.p. 5.).
3 3. Qobuljonova G. O‘zbek tilida metaforaning lingvistik talqini. NDA.– Toshkent, 1999. 4-bet. (Qobuljonova G. Linguistic interpretation of metaphor in Uzbek. NDA. - Tashkent, 1999.p. 4.).
4 4. Suyunova R.A. O‘zbek tilida metonimiya. NDA.– Samarqand, 2001. 8-bet.(Suyunova R.A.Metonymy in the Uzbek language.NDA. - Samarkand, 2001.p. 8.).
5 5. Abduazizov A.A. Tilshunoslik nazariyasiga kirish. Тoshkent,2010. 68,74-bet.(Abduazizov A.A. Introduction to Linguistic Theory. Tashkent, 2010.pp. 68,74.).
6 6. Головин Б.Н.. Введение в языкознание. Изд."Высшая школа". М., 1977. с.72. (Golovin B.N. Introduction to linguistics. Publishing House "Higher School". M., 1977.p.72.).
7 7. Yo‘ldoshev I.,Sharipova O‘.Tilshunoslik asoslari. Тoshkent,2007. 93-bet. (Yuldashev I., Sharipova O. Fundamentals of Linguistics. Tashkent, 2007.p. 93.).
8 8. Kronasser H. Handbuch der Semasiologie: kurze Einführung in die Geschichte, Problematik und Terminologie der Bedeutungslehre. – Heidelberg, 1952. 18 s. (Kronasser H. Handbuch of Semasiology: Curriculum Einführung in die Geschichte, Problematik und Terminologie der Bedeutungslehre. - Heidelberg, 1952.p.18.).
9 9. Mahkamov N., Ermatov I.Tilshunoslik terminlarining izohli lug‘qti. Тoshkent: Fan, 2013. 81-bet. (Mahkamov N., Ermatov I. Annotated Dictionary of Linguistic Terms.Tashkent: Fan, 2013.p.81.).
10 10. Uluqov N.Tilshunoslik nazariyasi. Тoshkent, 2016. 140-bet. (Ulugov N. Linguistic theory. Tashkent, 2016.p.140.).
11 11. Mo‘minov S. O‘zbek muloqot xulqining ijtimoiy-lisoniy xususiyatlari. FDU. F., 2021. 44-bet. (Muminov S. Socio- linguistic features of Uzbek communication behavior. FDU. F., 2021.p.44.).
12 12. Соссюр Ф. де. Курс общей лингвистики. Переводчик А.М.Сухотин под редакцией Р.О.Шор. – Москва: Юрайт, 2019. c. 23. (Sossyur F. de. Linguistics course. Translator A.M.Suxotin under the editorship of R.O.Shor. - Moscow: Yurayt, 2019.pp.23.).
13 13. Ne’matov X., Rasulov R.O‘zbek tili system leksikologiyasi asoslari.-Тoshkent,1995. 141-bet. (Ne'matov X., Rasulov R. Fundamentals of Uzbek language system lexicology.-Tashkent, 1995.p.141.).
14 14. O‘zbek tilining izohli lug‘ati. Madvaliyev A. Tahriri ostida. Тoshkent, 2008. 566-bet. (Annotated dictionary 1of the Uzbek language. Edited by Madvaliev A. Tashkent, 2008.p.566.).
15 15. Hojiyev A. Tilshunoslik terminlarining izohli lug‘ati.-Тoshkent, “O‘zME”, 1995. 61,72-bet. (Hodjiev A. Explanatory dictionary of linguistic terms.-Tashkent, “UzME”, 1995. pp. 61,72.)
16 16. https://kun.uz>news>2020/06/26
17 17. https//uzreport.news.society.ozb…
18 18. www.kh-davron.uz
Kutilmoqda