372

Maqolada Abdulla Avloniy va ozarbayjon shoiri Aliakbar Sobir qalamiga mansub bo‘lgan yurt ozodligiga bag‘ishlangan lirik she’rlar qiyosiy jihatdan tahlil qilingan. Mazkur shoirlar she’riyatidagi an’anaviy poetik turkumlilik va mushtarak jihatlarga asosiy e’tibor qaratilgan.

Har ikki millat shoirlarining she’riyatidagi uslubiy yaqinlik tahlil qilingani holda ularning lirik asarlaridagi obraz, so‘z qo‘llash mahorati kabi badiiyat masalalari o‘rganilgan.

O‘tgan asr boshlarida Turkiston va Ozarbayjon xalqining har bir sohada qoloqlik botqog‘iga botib borayotganligi, o‘lkaning ijtimoiy-siyosiy hayotidagi o‘zgarishlar, oddiy xalq ustidan yurgizilayotgan ko‘r-ko‘rona siyosatlar, millat boshiga tushgan ko‘rgiliklar mazkur shoirlar she’riyatida o‘z ifodasini topgan.

Ozarbayjon shoiri Aliakbar Sobirning “Xo‘p-xo‘pnoma” devoni shoir va jurnalist Karim Bahriyev tomonidan qilingan tarjima she’rlarida ko‘tarilgan g‘oya Abdulla Avloniy ijodiga qilgan ta’siri masalalari haqida so‘z yuritiladi.

Shoirlarning ijodiy niyati va uslubiy dunyoqarashining uyg‘unligi ular tanlagan kinoya (hukumat rahbarlariga nisbatan), munozara (oilaviy muammolar masalasida) kabilar tahlil doirasiga tortilgan. She’rlarda ko‘tarilgan muammolarga munosbat bildirishda ikki xalq vakillari lirik qahramonlarining o‘z tilidan gapirtirilganligi ham yuksak ahamiyatga molik. Lisoniy vositalardagi bu an’ana esa o‘ziga xos novatorlik samarasi sanaladi.

  • Internet havola
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss6/a42
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 19-01-2023
  • O'qishlar soni 354
  • Nashr sanasi 15-12-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar215-219
Ўзбек

Maqolada Abdulla Avloniy va ozarbayjon shoiri Aliakbar Sobir qalamiga mansub bo‘lgan yurt ozodligiga bag‘ishlangan lirik she’rlar qiyosiy jihatdan tahlil qilingan. Mazkur shoirlar she’riyatidagi an’anaviy poetik turkumlilik va mushtarak jihatlarga asosiy e’tibor qaratilgan.

Har ikki millat shoirlarining she’riyatidagi uslubiy yaqinlik tahlil qilingani holda ularning lirik asarlaridagi obraz, so‘z qo‘llash mahorati kabi badiiyat masalalari o‘rganilgan.

O‘tgan asr boshlarida Turkiston va Ozarbayjon xalqining har bir sohada qoloqlik botqog‘iga botib borayotganligi, o‘lkaning ijtimoiy-siyosiy hayotidagi o‘zgarishlar, oddiy xalq ustidan yurgizilayotgan ko‘r-ko‘rona siyosatlar, millat boshiga tushgan ko‘rgiliklar mazkur shoirlar she’riyatida o‘z ifodasini topgan.

Ozarbayjon shoiri Aliakbar Sobirning “Xo‘p-xo‘pnoma” devoni shoir va jurnalist Karim Bahriyev tomonidan qilingan tarjima she’rlarida ko‘tarilgan g‘oya Abdulla Avloniy ijodiga qilgan ta’siri masalalari haqida so‘z yuritiladi.

Shoirlarning ijodiy niyati va uslubiy dunyoqarashining uyg‘unligi ular tanlagan kinoya (hukumat rahbarlariga nisbatan), munozara (oilaviy muammolar masalasida) kabilar tahlil doirasiga tortilgan. She’rlarda ko‘tarilgan muammolarga munosbat bildirishda ikki xalq vakillari lirik qahramonlarining o‘z tilidan gapirtirilganligi ham yuksak ahamiyatga molik. Lisoniy vositalardagi bu an’ana esa o‘ziga xos novatorlik samarasi sanaladi.

Русский

В статье сопоставительно анализируются лирические поэмы, посвященные свободе страны, написанные Абдуллой Авлони и азербайджанским поэтом Алиакбаром Сабиром. Основное внимание уделено традиционным поэтическим рядам и общим аспектам в творчестве этих поэтов.

При анализе стилистического сходства в поэзии поэтов обоих народов изучались вопросы художественности, такие как образ и мастерство использования слова в их лирических произведениях.

В начале прошлого века народы Туркестана и Азербайджана погружались в трясину отсталости во всех областях, перемен в общественно-политической жизни страны, слепой политики, проводимой в отношении простых людей, и несчастья, обрушившиеся на нацию, выражены в стихах поэтов.

Обсуждается вопрос влияния поднятой на творчество Абдуллы Авлони идеи, поднятой в переводе стихов азербайджанского поэта Алиакбара Сабира поэтом и журналистом Керимом Бахриевым отдела «Хоп-Хопнома».

В сферу анализа входит гармония творческого замысла поэтов и методологического мировоззрения, таких как ирония (по отношению к государственным деятелям), дискуссия (в семейных проблемах). Большое значение в выражении отношения к поднятым в стихотворениях проблемам имеет и то, что лирические персонажи представителей двух народов говорили на своем языке. Эта традиция языковых средств представляет собой уникальный инновационный эффект.

English

In the article, the lyrical poems dedicated to the freedom of the country written by Abdulla Avloni and the Azerbaijani poet Aliakbar Sabir are analyzed in a comparative way. The main attention is paid to the traditional poetic series and common aspects in the poetry of these poets.

While analyzing the stylistic similarity in the poetry of the poets of both nations, the issues of artistry, such as the image and the skill of using words in their lyrical works, were studied.

At the beginning of the last century, the people of Turkestan and Azerbaijan were sinking into the quagmire of backwardness in every field, changes in the social and political life of the country, the blind policies that were being carried out on the common people, and the misfortunes that fell upon the nation, expressed in the poetry of poets.

The issue of the influence of the idea raised on the work of Abdulla Avloni, which was raised in the translated poems of the Azerbaijani poet Aliakbar Sabir by the poet and journalist Karim Bahriyev of the "Khop-Khopnoma" department, is discussed.

The harmony of poets' creative intention and methodological worldview is included in the scope of analysis, such as irony (in relation to government leaders), discussion (in family problems). The fact that the lyrical characters of the representatives of the two nations spoke in their own language is also of great importance in expressing the attitude to the problems raised in the poems. This tradition in linguistic means is considered a unique innovative effect.

 

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Barziyev O.. 1 Fergana State University
Havola nomi
1 1. www.ziyouz.com kutubxonasi.Jahon she’riyati.ozarbayjon she’riyati. Aliakbar Sobir. “Xo‘p-xo‘pnoma”/ Ozarbayjonchadan Bahriyev K tarjimalari.7 – bet. (www.ziyouz.com library. World poetry. Poetry of Azerbaijan. Aliakbar Sabir. "Khop-hopnoma"/ translated from Azerbaijani by Bahriyev K. 7 - page.)
2 2.Aliakbar Sobir. www.ziyouz.com kutubxonasi.Jahon she’riyati.ozarbayjon she’riyati. Aliakbar Sobir / Ozarbayjonchadan Tohir Qahhor tarjimalari. 5– bet.( Aliakbar Sabir. www.ziyouz.com library. World poetry. Poetry of Azerbaijan. Aliakbar Sabir / Translations from Azerbaijani by Tahir Qahhor. 5– page.)
3 3. www.ziyouz.com kutubxonasi.Jahon she’riyati.ozarbayjon she’riyati. Aliakbar Sobir. “Xo‘p-xo‘pnoma”/ Ozarbayjonchadan Bahryiev K tarjimalari. 3– bet.( www.ziyouz.com library. World poetry. Poetry of Azerbaijan. Aliakbar Sabir. "Khop-khopnoma"/ translated from Azerbaijani by Bahryiev K. 3- page.)
4 4. Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildlik. 1-jild. She’rlar, ibratlar / To‘plovchi, nashrga tayyorlovchi va so‘zboshi muallifi Qosimov B. – Toshkent: Ma’naviyat, 2006.232 – bet. ( Abdulla Avloni. Selected works. 2 volumes. Volume 1. Poems, parables / Compiler, editor and foreword author Kasimov B. - Tashkent: Spirituality, 2006.232 - page.)
5 5. O‘sha asar. 164– bet. (That work. 164– page)
6 6. Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildlik. 2-jild. Pandlar, ibratlar, hikoyatlar, nabiylar hayoti, dramalar, maqolalar, sayohat xotiralari / To‘plovchi, nashrga tayyorlovchi va so‘zboshi muallifi Qosimov B. – Toshkent: Ma’naviyat, 2006.227– bet. (Abdulla Avloni. Selected works. 2 volumes. Volume 2. Pandlas, parables, stories, lives of the prophets, dramas, articles, travel memories / Compiler, editor and foreword author Kasimov B. - Tashkent: Spirituality, 2006.227- page.)
7 7. Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildlik. 1-jild. She’rlar, ibratlar / To‘plovchi, nashrga tayyorlovchi va so‘zboshi muallifi Qosimov B. – Toshkent: Ma’naviyat, 2006.232 – bet. ( Abdulla Avloni. Selected works. 2 volumes. Volume 1. Poems, parables / Compiler, editor and foreword author Kasimov B. - Tashkent: Spirituality, 2006.232 - page.)
Kutilmoqda