279

Maqolada pamfletning tarixiy ildizlari, xususan, uning achchiq kulgi orqali jamiyatdagi turli illatlarni ochib tashlash xususiyati o‘zbek adabiyotida qadimdan mavjudligi haqida so‘z yuritiladi. Bunda muallif Alisher Navoiy, Turdi Farog‘iy, Gulxaniy, Muqimiy kabi mumtoz adabiyot vakillari asarlaridagi satira unsurlarini tahlil qiladi, o‘rni bilan Nurali Qobulning roman-pamfletiga solishtiradi. Satirik kulgi va pamfletning farqli va o‘xshash jihatlarini ko‘rsatadi. Natijada pamflet o‘zbek adabiyotida o‘ziga xos tarixiy asosga ega degan xulosaga keladi.

  • Internet havola
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss6/a121
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 23-01-2023
  • O'qishlar soni 259
  • Nashr sanasi 15-12-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar559-562
Ўзбек

Maqolada pamfletning tarixiy ildizlari, xususan, uning achchiq kulgi orqali jamiyatdagi turli illatlarni ochib tashlash xususiyati o‘zbek adabiyotida qadimdan mavjudligi haqida so‘z yuritiladi. Bunda muallif Alisher Navoiy, Turdi Farog‘iy, Gulxaniy, Muqimiy kabi mumtoz adabiyot vakillari asarlaridagi satira unsurlarini tahlil qiladi, o‘rni bilan Nurali Qobulning roman-pamfletiga solishtiradi. Satirik kulgi va pamfletning farqli va o‘xshash jihatlarini ko‘rsatadi. Natijada pamflet o‘zbek adabiyotida o‘ziga xos tarixiy asosga ega degan xulosaga keladi.

Русский

В статье говорится об исторических корнях памфлета, в частности, его особенности выявления различных пороков в обществе через горький смех, существовавшей в узбекской литературе с древних времен. Алишер Навои, Турди Фароги, Гулхани, Мукими и др., анализирует элементы сатиры в произведениях представителей классической литературы и сравнивает их с романом-памфлетом Нурали Габула. Показаны различия и сходства между сатирическим юмором и памфлетом. В результате делается вывод, что памфлет имеет уникальную историческую основу в узбекской литературе.

English

The article talks about the historical roots of pamflet, in particular, about the fact that its feature of revealing various vices in society through bitter laughter has existed in Uzbek literature for a long time. In this case, the author analyzes the elements of satire in the works of such representatives of classical literature as Alisher Navoi, Turdi Farogiy, Gulkhani, Muqimi, compares the role to the novel-pamphlet of Nurali Kabul. Satirical laughter and shows different and similar aspects of pamflet. As a result, pamflet comes to the conclusion that Uzbek literature has its own historical basis.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Yusupjanov E.U. 1 Fergana State University
Havola nomi
1 1. Арасту. Поэтика. Ахлоқи кабир. Риторика. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2012. – 352 б. (Aristotle. Poetics. His morals are great. Rhetoric. - Tashkent: New age generation, 2012. - 352 p.)
2 2. Алишер Навоий. Ҳайратул аброр. - Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1989. – 352 б. (Alisher Navoi. “Hayratul Abror”. - Tashkent: Gafur Ghulam Publishing House of Literature and Art, 1989. - 352 p.)
3 3. Гулханий. Зарбулмасал. (Нашрга тайёрловчи Ф. Исҳоқов.) – Тошкент:, Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1974. – 80 б. (Gulkhani. “Zarbulmasal” (Preparing for publication by F. Ishakov.) - Tashkent: Gafur Ghulam Publishing House of Literature and Art, 1974. - 80 p.)
4 4. Муқимий. Асарлар. Нашрга тайёрловчи ва сўз боши муаллифи ф.ф.д., проф.Ғ.Каримов. – Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1974. – 482 б (Important. “Asarlar”. Preparer for the publication and author of the foreword, Ph.D., Prof. G‘. Karimov. - Tashkent: Gafur Ghulam Publishing House of Literature and Art, 1974. - 482 p.)
5 5. Турди Фароғий. (Turdi Faroghi.) https://ilmlar.uz/arboblar.turdu_farog‘iy_hayoti_va_ijodi.
6 6. Қобул, Нурали. Сукут суиқасди ёхуд Сталиндан Саддамгача. Биринчи китоб.– Тошкент:Адабиёт учқунлари, 2018. – 288 б. (Kabul, Nurali. Assassination of silence or from Stalin to Saddam. The first book. - Tashkent: Adabiyot ukkunlari, 2018. - 288 p.)
Kutilmoqda