Бугунги кунда оилавий муносабатлар масаласининг умумижтимоий жиҳатлари, унинг маданий-м аънавий хусусиятларини ҳамда оилавий муносабатларни йўлга қўйишнинг ижтимоий -иқтисодий, ҳуқуқий, маърифий ташкилий жиҳатдан ўзига хослигини ҳар томонлама ўрганиш долзарб масалалардан биридир. Масаланинг долзарблиги шундаки, биринчидан, жамиятимиз тараққиётининг ҳозирги босқичида ўзбек халқи маънавиятини, жумладан диний саводхонлигини соғломлаштириш жараёнида ислом таълимотининг оилавий муносабатларга оид қоидаларини илмий таҳлил қилиш ижтимоий заруриятдир. Иккинчидан, бугунги кунда ўта аҳамият касб этаётган оилавий ажримларнинг тобора кўпайиб бораётгани сабабларини бартараф этишда шариат кўрсатмаларини ўрганиш орқали ечимни топиш лозим бўлган масалаларда улардан фойдаланиш мумкин. Шу нуқтаи назардан ушбу мақолада минтақада азалдан анъана сифатида қаралган ислом таълимотида белгиланган никоҳ шартларининг моҳияти, ўзига хос хусусиятлари ва ижтимоий -иқтисодий, маънавий-маданий асослари, никоҳга монелик қиладиган ҳолатлар ёритилган. Шунингдек, мақолада ислом ҳуқуқида тартибга солинган никоҳ шартлари: никоҳга киришишда ўзаро эркин изҳор қилинган розилик, никоҳда гувоҳларнинг иштироки, тенглик, маҳр масаласи; никоҳга монелик қиладиган ҳолатлар: яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳнинг тақиқланиши, никоҳ ёши масаласига оид қоидалар Республика Оила қонунчилиги нормалари билан қиёсий ўрганилиб, уларнинг диний, маънавий, ҳуқуқий, иқтисодий, тарбиявий, таълимий омиллари таҳлил қилинган.
Бугунги кунда оилавий муносабатлар масаласининг умумижтимоий жиҳатлари, унинг маданий-м аънавий хусусиятларини ҳамда оилавий муносабатларни йўлга қўйишнинг ижтимоий -иқтисодий, ҳуқуқий, маърифий ташкилий жиҳатдан ўзига хослигини ҳар томонлама ўрганиш долзарб масалалардан биридир. Масаланинг долзарблиги шундаки, биринчидан, жамиятимиз тараққиётининг ҳозирги босқичида ўзбек халқи маънавиятини, жумладан диний саводхонлигини соғломлаштириш жараёнида ислом таълимотининг оилавий муносабатларга оид қоидаларини илмий таҳлил қилиш ижтимоий заруриятдир. Иккинчидан, бугунги кунда ўта аҳамият касб этаётган оилавий ажримларнинг тобора кўпайиб бораётгани сабабларини бартараф этишда шариат кўрсатмаларини ўрганиш орқали ечимни топиш лозим бўлган масалаларда улардан фойдаланиш мумкин. Шу нуқтаи назардан ушбу мақолада минтақада азалдан анъана сифатида қаралган ислом таълимотида белгиланган никоҳ шартларининг моҳияти, ўзига хос хусусиятлари ва ижтимоий -иқтисодий, маънавий-маданий асослари, никоҳга монелик қиладиган ҳолатлар ёритилган. Шунингдек, мақолада ислом ҳуқуқида тартибга солинган никоҳ шартлари: никоҳга киришишда ўзаро эркин изҳор қилинган розилик, никоҳда гувоҳларнинг иштироки, тенглик, маҳр масаласи; никоҳга монелик қиладиган ҳолатлар: яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳнинг тақиқланиши, никоҳ ёши масаласига оид қоидалар Республика Оила қонунчилиги нормалари билан қиёсий ўрганилиб, уларнинг диний, маънавий, ҳуқуқий, иқтисодий, тарбиявий, таълимий омиллари таҳлил қилинган.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | YUSUpOvA N.. | DSc, docent of the Department of Social and Humanitary Sciences. | O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | 1. Abdulg’aniy G’animiy al-Maydoniy Hanafiy. Al-Lubob fi sharh al-Kitob. – Bayrut.: «Al-maktaba al-ilmiyya», 2005. 3 J. – B. 21. 2. Abu Zahra Muhammad. Al- ahvol ash-s haxsiyya. – Qohira.: «Dor al -fikr al- arabiy», 1957. – B. 218. 3. Al -Imom Ahmad ibn Hanbal. Mavsu’at hadisa. Musnad. – Bayrut.: «Muassasat al-risola», 1999. T.4. – B. 394. 4. Burhoniddin Marg’inoniy. Hidoya. T. 1. – Tоshkent.: «Adolat», 2000. – B. 646. 5. Burhoniddin Marg’inoniy. Al-Hidoya sharh bidoyatul mubtadiy. – Bayrut.: «Dar al-kutub al-ilmiyya», 1971. 1-2 J. – B. 206. 6. Vagapov M.V. Islam i sem’ya. – Moskva.: «Nauka», 1980. – S. 46. 7. Imom Buxoriy. Hadis. – Tоshkent.: «Qomuslar bosh tahririyati», 1997. - T. 4. – B. 350. 8. Imom Buxoriy. Hadis. – Tоshkent.: «Qomuslar bosh tahririyati», 1997. - T. 3. – B. 398- 399. 9. Karaman H. Mukayeseli Islam hukuki. – Istanbul.: 1974. – B. 294. 10. Mansur A. Qur’oni karim ma’nolarining tarjima va tafsiri. – Tоshkent.: «Toshkent islom universiteti» nashriyot-matbaa birlashmasi, 2006. «Baqara» surasi. 232 -oyat. 11. Maqsudxo’ja ibn Mansurxo’ja. «Majma’ ul-maqsud yoki Muxtasar ul-viqoyaning o’zbekcha sharhi» J.1. – Tоshkent.: «Adolat», 1996. – B. 383. 12. Mashanov M. Muxamedanskiy brak v sravnenii s xristianskim brakom v otnoshenii ix vliyaniya na semeynuyu i obshestvennuyu jizn cheloveka. – Kazan’.: Tipo-i litografiya K.A. Tilli, 1876. – S. 67. 13. Muhamedov R. (2001). Konstitutsiya – nikoh va oila munosabatlarining huquqiy asosi. – Tоshkent.: «Fan». 14. Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Islomiy oila farog’at qasri. - Nashr joyi va nashr yili ko’rsatilmagan. – B. 15. 15. Muhiddin S. Oila va shar’iy nikoh odoblari. – Tоshkent.: «Movarounnahr», 1999. – B. 15. 16. Muxtasar (Shariat qonunlariga qisqacha sharh). – Tоshkent.: «Cho’lpon», 1994. – B. 89. 17. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. – Tоshkent.: «O’zbekiston», 2015. – B. 20. 18. O’zbekiston Respublikasining Oila kodeksi. – Tоshkent.: «Adolat», 2007.– B. 9. 19. Otaxo’jaev F. Nikoh va uning huquqiy tartibga solinishi. – Tоshkent.: «O’zbekiston», 1995. – B. 8. 20. Sarsenbaev A.B. Islom huquqida mulkiy masalalar. – Tоshkent.: «Movarounnahr», 2011. – B. 22. 21. Faxruddin Abulmaxofir Hasan ibn Mansur O’zgandiy. Fatovoi Qozixon. – Bayrut.: «Darul fikr», 2010. 7-jild. – B. 196. 22. Shaydulina L.I. Arabskaya jenshina i sovremennost (evolyutsiya islama i jenskiy vapros). – M.: «Nauka», 1978. – S. 107, 116. 23. Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Hadis va hayot. 13-juz. – Tоshkent.: «Sharq», 2005. – B. 25-26. |