83

 
Мақолада Аҳмад Заки Валидий Тўғоннинг яшаган давридаги ижтимоий ҳаёт тарзи ва диний-фалсафий фикрлари ҳамда ўз даври олимларининг диний-фалсафий фикрлари ислом ва христиан дини таълимоти ҳамда тарихини ўрганишга бўлган эҳтиёжнинг пайдо бўлиши каби фикрлари таҳлил этилган. Заки Валидий яшаган даврда сиёсий вазиятнинг ёритилиши ҳақидаги фикрларининг таҳлилидан собиқ совет тоталитар сиёсати жамиятни маънавий таназзулга етаклашга, инсонларни маънавий қашшоқлаштиришга, собиқ иттифоқ халқлари қаторида халқимизни ҳам коммунистик мафкуранинг тобеларига айлантирилишига оид фикрларининг таҳлилларидан мисол келтирилган. 

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 26-04-2023
  • O'qishlar soni 83
  • Nashr sanasi 11-04-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar10
Ўзбек

 
Мақолада Аҳмад Заки Валидий Тўғоннинг яшаган давридаги ижтимоий ҳаёт тарзи ва диний-фалсафий фикрлари ҳамда ўз даври олимларининг диний-фалсафий фикрлари ислом ва христиан дини таълимоти ҳамда тарихини ўрганишга бўлган эҳтиёжнинг пайдо бўлиши каби фикрлари таҳлил этилган. Заки Валидий яшаган даврда сиёсий вазиятнинг ёритилиши ҳақидаги фикрларининг таҳлилидан собиқ совет тоталитар сиёсати жамиятни маънавий таназзулга етаклашга, инсонларни маънавий қашшоқлаштиришга, собиқ иттифоқ халқлари қаторида халқимизни ҳам коммунистик мафкуранинг тобеларига айлантирилишига оид фикрларининг таҳлилларидан мисол келтирилган. 

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 XUJAEV M.. doctor of philosophy PhD, senyor lecturer of the chair on Social-humanitar sciences O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi
Havola nomi
1 1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqi // «Xalq so‘zi», 2017-yil 20-sentyabr. 2. Zeki Velidi Togan. Der Islam und die geographische Wissenschaft (Islom va geografiya fani) // Hettners Geographische Zeitschrift. Heidelberg. 1934. Heft 10. S.361-372. Islam and the Science of Geography // Islamic Culture. Hyderabad. 1934. October. P.611-627. 3. Kuchumov I.V. Bashkirskoe natsionalnoe dvijeniya 1917-1920 gg. A.Z.Validi. – Ufa, «Gilem». 1997. – S.163. 4. Prof. Zeki Velidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. (Xotiralar. Sharq va boshqa musulmon xalqlarining Turkiston milliy mustaqilligi va milliy madaniyati uchun kurashi) Istanbul. 1969. 646 s. 5. O’sha еrda 243 – B.243. 6. Yuldashbayev A.M. Izvestniy i neizvestniy Zaki Validi (v pamyati svoix sovremennikov). – Ufa, «Kitap». 2000. – S.320. 7. Validov A.Z. Pismo na imya redaktora // Orenburg. 1913. №23. – S.2-3., 1914. №1. – S.2. 8. Abdurahmonov M., A.Zohidiy. A.Z.Validiy To’g’onning Turkistonga ilmiy safari. (1913–1914 yillar) – Toshkent.: Fan. 1997. 75 b. 9. Abduraxmanov M. Nauchnaya deyatelnost A.Z.Validova v Turkestane. – Tashkent: «Fan», 2004. 314 s. 10. Prof. Zeki Velidi Togan. Tarihte usul. 4. Bash, Istanbul. 1986. XXX, 360 s. 11. Prof. Zeki Velidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. Istanbul. 1969. 646 s. 12. Prof. Zeki Velidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milliy varik ve kültü mücadeleleri. Istanbul. 1969. 646 s. 13. Validov A.Z. Pismo na imya redaktora // Orenburg. 1913. №23. – S.2-3., 1914. №1. – S.2. 14. Zaki Validi. «Divan» Maxtumkuli // Shura. Orenburg. 1913. №12, - S.367-360, №14 – S.424-427,№ 13. - S. 393-396, №15. S. 458-460, № 16. – S.468-460, – S.491-494, -№16 S. 491-494,№ 17 – S.622-624, -№17.– S.522-524. 15. Abduraxmanov M. Nauchnaya deyatelnost A.Z.Validova v Turkestane. – Tashkent: «Fan», 2004. 314 s. 16. Prof. Zeki Velidi Togan. Tarihte usul. 4. Bash, Istanbul. 1986. XXX, 360 s. 17. Ivanov S.N. Nikolay Fedorovich Katanov (ocherk jizni i deyatelnosti). Izd-ye 2-ye. – Moskva.: Nauka, 1973. 18. Prof. Zeki Velidi Togan. Eski Türk ve Mogollarin haritalari ve haritaciligi meselesine dair notlar // Kopuz. – Istanbul. 1966. Sayi 5. S.164-169, 1 harita. 19. O‘sha еrda. 20. Binyon and Wilkinson, Persion miniature Painting, London, 1933, S. 106-109. 21. Ivan Stchoukine in Journ. Fsiat. T. 226, 1935, S.129132. 22. Zeki Velidi Togan. Bugunki Türkili (Türkistan) ve yakim tarihi. Istanbul. 1947. Cilt 1: Bati ve Kuzey Türkistan. XII, 696 s., 2 harita, 1 var. ilave. - (Türkili (Türkistan) Bilik. № 2). 23. Prof. Zeki Velidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. Istanbul. 1969. 646 s. 24. Abduraxmanov M. Nauchnaya deyatelnost A.Z.Validova v Turkestane. – Tashkent: «Fan», 2004. 314 s. 25. Prof. Zeki Velidi Togan. Tarihte usul. 4. Bash, Istanbul. 1986. XXX, 360 s. 26. Abdurahmonov M., A.Zohidiy. A.Z.Validiy To’g’onning Turkistonga ilmiy safari. (1913–1914 yillar) – Toshkent.: Fan. 1997. 75 b. 27. Zeki Velidi Togan. Türk destanenen tasnifi // Atsez Mecmua. Istanbul. 1931.Saye 1. S.4-5; Saye 2. S.27. S.1. S.4-6; S.2. S.27 - 30; S.3. S.61-66; S.6. S.99-103. 28. Blochet. E. Introduction alnistoire des Mongols de Fade – Allah Rachid-ed-din. Leiden 1910. P.61. 29. D’ohsson C. Histoire des Mongols. Paris, 1834, II. R. 108-109. 30. Prof. Zeki Velidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. (Xotiralar. Sharq va boshqa musulmon xalqlarining Turkiston milliy mustaqilligi va milliy madaniyati uchun kurashi) Istanbul. 1969. 646 s. 31. Ishberdina G. Stanovleniya religioznix vozzreniya Axmetzaki Validova // Vatandash. 2000. №11. 32. Inan A. Makaleler ve Incilemeler. II Cild. – Ankara.: 1991. – 418 s. 33. Prof. Zeki Velidi Togan. Iz istorii kulturnix svyazey mejdu Turkestanom i basseynom Volgi // Yeni Turkestan. №2-3. – S.25-30. 34. Abduraxmanov M. Nauchnaya deyatelnost A.Z.Validova v Turkestane. – Tashkent: «Fan», 2004. 314 s. 35. Xerman A. Dive altesne fiivkische welt karte vom 1076 n CHr. Mm «Jmago Munli» 1, 1935, R. 21-28. 36. Prof. Zeki Velidi Togan. Tarihte usul. 4. Bash, Istanbul. 1986. XXX, 360 s. 37. Tunser Baykara. Ahmet Zeki Velidi Togan Türk Buyukleri dizisi: 110, Ankara: 1989.230 c. 38. Zeki Velidi Togan. Notices sur les manuscrits decouverts dans les bibliotheques de Kaboul et Meshed // Journal Asiatique. Paris. 1924. №1., №4. 39. Zeki Velidi Togan. Ibn ul-Fakih’in еni nushasi // Türk Yurdu. Ankara. 1924. Sayi 4. S.297-304. 40. Ord. Prof. A.Z.V. Togan. Ibn al-Fokihin Turklere aid haberleri. // Beleltter.- Ankara: 1948.- N45,- s. 11-16; Prof. Muhammed Shafi Prezentation volume.- Lahore: 1955.P.105-113. 41. Yuldashbayev A. Vatandash. Zaki Validi kak politik, ucheniy i patriot. // 2009. №9. 42. Zeki Velidi Togan. Die Reiseberichte Ibn-Fadlans // Geistige Arbeit. Berlin. 1939. №19. 6. Oktober. 43. е-tarix.uz. IХ–ХII asrlarda o’g’узлар. 44. Prof. Zeki Velidi Togan. Hwarezmische Satze in einem arabischen Fiqh-Werk // Islamica. – Lipsage. 1927. Vol.3. Fasc. 2. S. 190-213. 45. Prof. Zeki Velidi Togan. XXII Müsteşrikler Kongresi // Zafer. - Ankara: 6 Kasim; 1951’de Istanbul’da toplagan Milletlerarasi XXII. Müsteşrikler Kongresi ve ona ait intibalar. – Istanbul: 1953. - 60 s., 2 foto Kapaрinda; 1951’de Istanbulda toplanan Milletlerarasi XXII. Müsteşrikler Kongresi mesaisi ve akisleriе. 46. Prof. Zeki Vеlidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. Istanbul. 1969. 646 s. 47. Prof. Zeki Velidi Togan. Zentralasiatische türkische Literaturen. II: Die islamische Zeit // Hadbuch der Orientalistik. Leiden-Koln. 1963. Abteilung 1. Bd.5. Abschnitt 1. S.229-249. 48. Prof. Zeki Vеlidi Togan. Hatiralar: Türkistan ve diger Müsülman Dogu Türklerinin milli varik ve kültü mücadeleleri. (Хотиралар. Шарқ ва бошқа мусулмон халқларининг Туркистон миллий мустақиллиги ва миллий маданияти учун кураши) Istanbul. 1969. 646 s. 49. Alimardonov, T. T. (2005). Siësat Va Akhloq. 50. Туйчиева, Х. Н. (2014). Основы повышения правовой культуры в Республике Узбекистан. In Педагогическое мастерство (pp. 139-141). 51. Каххарова, М. М., & Холмирзаев, Х. Д. (2014). Философское и психо-эстетическое познание цвета. Новый университет. Серия: Актуальные проблемы гуманитарных и общественных наук, (2), 49-52., M Kakhharova-Eastern European Scientific Journal, 2018, Question of Studying Personal Spiritual and Moral Development, http://journale.auris-verlag.de/ index.php/EESJ/issue/view/24/showToc 52. Ravshanov, Fazliddin (2018) “TOLERANCE: HISTORY AND DEVELOPMENT,” The Light of Islam: Vol. 2018: Iss. 1, Article Available at: https:// uzjournals.edu.uz/iiau/vol2018/iss1/17 53. СУЛТОНОВ, А. Ф. (2015). АМИР ТЕМУР БОШҚАРУВ МАДАНИЯТИНИ ТАЪМИНЛАШДА ТОЛЕРАНТЛИКНИНГ АҲАМИЯТИ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ ЎЗМУ ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИ ШАКЛЛАНИШИНИ МОНИТОРИНГ ҚИЛИШ МУСТАҚИЛ ИНСТИТУТИ МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ ЎЗМУ ИЖТИМОИЙ ФАНЛАР ФАКУЛЬТЕТИ, 461. 54. Хужаев, М. И. (2015). Некоторые особенности этических взглядов Ахмет-Заки Валидова. Credo new, (2-2), 3-3.
Kutilmoqda