Мазкур мақолада Абу Ҳафс Насафийнинг “Ақоид” асари ва унинг шарҳларида кўтарилган ақидавий масалалар, олимнинг мутаассиб оқимларга раддия бериш услуби баён этилган. Унда глобаллашув шароитида юзага келган турли бузғунчи оқим ғоялари тарихий илдиз сифатидан талқин этилган, жумладан, хорижийлик, мўътазийлилик, қадарийлик, жаҳмийлик, жабарийлик, мушаббиҳалик каби фирқалар қиёсий таҳлил қилинган. “Ақоид” асарида адашган фирқа қарашлари сифатида кўрсатилган ғоялар замонавий оқимлардан, жумладан, ҳизбий, салафий, жиҳодчилар, Туркистон ислом ҳаракати кабилардан қайси бирининг таълимотига мос келиши қиёсий таҳлил қилиниб, уларга аҳли сунна вал жамоа таълимоти нуқтаи назардан оят ва ҳадислар ҳамда ислом оламида эътироф этилган мутафаккирларнинг сўзлари билан раддиялар берилган.
Мазкур мақолада Абу Ҳафс Насафийнинг “Ақоид” асари ва унинг шарҳларида кўтарилган ақидавий масалалар, олимнинг мутаассиб оқимларга раддия бериш услуби баён этилган. Унда глобаллашув шароитида юзага келган турли бузғунчи оқим ғоялари тарихий илдиз сифатидан талқин этилган, жумладан, хорижийлик, мўътазийлилик, қадарийлик, жаҳмийлик, жабарийлик, мушаббиҳалик каби фирқалар қиёсий таҳлил қилинган. “Ақоид” асарида адашган фирқа қарашлари сифатида кўрсатилган ғоялар замонавий оқимлардан, жумладан, ҳизбий, салафий, жиҳодчилар, Туркистон ислом ҳаракати кабилардан қайси бирининг таълимотига мос келиши қиёсий таҳлил қилиниб, уларга аҳли сунна вал жамоа таълимоти нуқтаи назардан оят ва ҳадислар ҳамда ислом оламида эътироф этилган мутафаккирларнинг сўзлари билан раддиялар берилган.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Alloqulov A.. | doctor of philosophy PhD | O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | 1. Shihobiddin Mаrjoniy. Аl-Hiкmаtu-l-bаlig‘аti-l-jаniya fi shаrhi-l-Аqoidi-l-hаnаfiya. – Qozon, 1937. – 168 b. 2. Tаftаzoniy. Shаrhu-l-Аqoidi-n-nаsаfiya. Istаnbul: Аsr, 1976. – 107 b. 3. Ubаydulhаq. Nаshru-l-fаvoid. – Dеhli.: Qаdimiy кutubхonа, 1990. – 224 b. 4. Bekir Topaloğlu. Kelam ilmi: giriş. – Istanbul: Damla Yayınevi, 1991. – 432 s 5. Muhаmmаd ibn Аbdulкаrim Shаhristoniy. Аl-Milаl vаn-nihаl. – Bаyrut: Doru-l-кutubi-l-ilmiya, 1992. – 224 b. 6. Muhаmmаd Аbu Zаhrа. Tаriхu-l-mаzаhibi-l-islаmiya fi-s-siyasаti vа-l-аqаidi vа-t-tаriхi-l-mаzаhibi-l-fiqhiya. – Qohirа: Doru-l-fiкru-l-аrаbiy, yili nomа’lum. – 1996. - 688 b. 7. Аbdulloh Hаrаriy. Аl-Mаtolibu-l-vаfiya shаrhi-lаqidаti-n-nаsаfiya. – Bаyrut: Dorul mаshаri’, 1997. – 176 b. 8. Hudaverdi Adam. Necmu’d-din Omer en Nesefi ve Akidesi. – Istanbul: Değişim, 1998. – 148 s. 9. Mujibulloh. Bаyonu-l-fаvoid. – Dеhli: Mакtаbаtu sаyyid Аhmаd, 2004. – J. II. – 545 b. 10. Аbdulmаliк Sа’diy. Shаrhu-n-nаsаfiya fi-l-аqidаti-lislomiya. – Bаg‘dod: Sаlsаbil, 2009. – 266 b. 11. G‘ulom Husаyn Osim. Аl-Аqoidu-l-moturidiya. – Islomobod: Jomi’а qodiriya, 2009. – 480 b. 12. Аbdunnosir Lаtif. Tаvzih. – Islomobod: Jomiаtu rаvziya, 2009. – 184 b. 13. Sаdru-l-vаro. Jаm’u-l-fаroid bi inorаti shаrhi-l-аqoid. – Islomobod: Mакtаbаtu-l-mаdinа, 2009. – 364 b. 14. Fido Muhаmmаd. Аshrаfu-l-fаvoid. – Dеhli: Mаdаniy кutubхonа, 2010. – 602 b.; 15. Oqilov S. Movаrounnаhrdа moturidiya tа’limotining shакllаnish tаriхi. Monogrаfiya. – T.: Movаrounnаhr, 2012. – 192 b. 16. Iкromulhаq. Tаvzihu-l-аqoid. – Dеhli.: Jomi’аi Imron ibn Хаttob, 2012. – 549 b. 17. Shаyх Muhаmmаd Sodiq Muhаmmаd YUsuf. Sunniy аqidаlаr. – Toshкеnt.: Hilol-nаshr, 2013. – B. 108-109. 18. Tulеpov А. Islom vа аqidаpаrаst oqimlаr. – Toshкеnt: Shаrq, 2014. – 536 b. 19. Islom niqobi ostidаgi eкstrеmistiк vа tеrrorchi uyushmаlаr /tuzuvchilаr: Shеrmuhаmеdov К., Каrimov J. – T.: Movаrounnаhr, 2014. – 266 b. 20. Allokulov, A. (2016). SHIHABUDDIN MARJANI’S THEOLOGIC VIEWS ON THE BASIS OF THE BOOK “AL-HIKMA AL-BALIGA”. Theoretical & Applied Science, (11), 90-92. Available at: https:// elibrary.ru/item.asp?id=27545285 21. Аlloкulov, А. (2017). MULLА АLI АLЬ-КАRI I ISTOCHNIКOVЕDCHЕSКIY АNАLIZ ЕGO PROIZVЕDЕNIYA «FАRАID АLЬ-КАLАID АLYA АХАDISI SHАRХ АLЬ-АКАID». Rossiya i musulьmаnsкiy mir, (8), 95-102. Available at: https:// elibrary.ru/item.asp?id=29898693 22. Alloqulov, A. A. (2018). ABU KHAFS UMAR NASAFI’S “AQAID” AND AN ANALYSIS OF ITS SOURCES. In Акtuаlьnые nаprаvlеniya fundаmеntаlьnых i priкlаdnых isslеdovаniy (pp. 85-87). Available at: https://elibrary.ru/item.asp?id=36547840 23. Аlloqulov А. Аbu Hаfs Nаsаfiyning “Аqoid” аsаri vа ungа yozilgаn zаmonаviy shаrhlаr tаhlili: tаriх fаnlаri bo‘yichа fаlsаfа doкtori (PhD) dis. аvtorеf. – Toshкеnt кimyo-tехnologiya instituti, 2018. – 52 b. 24. Muhаmmаd Yosir. Tаhzibu-l-аrvohi-n-nаsаfiya. – nаshr joyi, mаtbааsi vа nаshr yili кo‘rsаtilmаgаn. – nаshr yili кo‘rsаtilmаgаn. – 177 b. |