135

Бугунги глобаллашув даврида ёшларни ватанга садоқат, миллий ва диний қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялаш учун уларни аждодларимиздан қолган бой маънавий меросдан унумли фойдаланган ҳолда тарбиялаш зиёлилар олдида турган долзарб вазифалардан ҳисобланади. Бунинг учун ёзма манбаларда акс этган ҳикматлар, тўғри ҳаётий кўрсатмалар билан бирга инсоннинг ички дунёсини ўрганиш, психологик ҳолатини ҳисобга олиш ҳам муҳим ўрин тутади. Мақолада мамлакатимизда ёшларнинг турли деструктив оқимлар таъсирига берилиб қолмасликлари учун ҳаётнинг илк остонасидан бошлаб уларга бериладиган билимларнинг инсон камолотига қаратилган бўлиши, уларда мустақил равишда ахборотларни қабул қилиш, қайта ишлаш, саралаш, яхшисини ёмонидан ажрата билиш малака ва кўникмаларини шакллантириш учун нималарга эътиборни қаратиш лозимлиги ҳақида сўз боради. Хусусан, ёшларда атроф-муҳитга, ота-она ва қадрдонларга нисбатан меҳр кўрсата билиш фазилатини шакллантириш учун уларга ҳаётга теран назар ташлаш, дунёдаги ҳар бир воқеа-ҳодисага ҳикмат назари билан қараш кўникма ва малакаларини шакллантиришга асосий эътибор қаратилган. Шунингдек, кейинги йилларда мамлакатимизда ёшларга қаратилаётган эътибор, уларнинг ҳақиқий инсон бўлиб етишишлари, кун сайин ўзгариб бораётган дунёдаги тараққиёт олдида барча талабаларга рақобатбардош бўлиб вояга етишлари учун кўрсатилаётган ғамхўрлик ёрқин мисолларда кўрсатиб ўтилган. Жумладан, турли ёт ғоялар таъсирига берилиб, ўз юртини ташлаб дунёнинг “қайноқ нуқталари”га йўл олган, бундай ношукурчилик оқибатида қилган қилмишининг жабрини кўрганидан сўнг ўз ишидан пушаймон бўлган кишиларнинг юртимизга 
қайтарилиши, уларга кўрсатилган меҳр ва ғамхўрлик мисоли бўлган “меҳр” операцияларининг моҳияти ҳақида тўхталиб ўтилган. Мақолада нотўғри йўлга адашиб кириб қолган кишиларни ижтимоий реабилитация қилиш, уларни қайта тарбиялаб, жамиятнинг фаол аъзосига айлантириш учун нималарга эътибор бериш лозимлигига асосий эътибор қаратилган. Бунда давлат органлари, маҳалла ва умуман, шу инсон билан боғлиқ барчанинг масъул экани кўрсатилган. Бу масалада хорижий тажриба нималарни кўрсатиши ёритиб берилган. Экстремистик гуруҳлар ўзларининг бузғунчи ғояларига кишиларни эргаштириш учун қандай усуллардан фойдаланиши мақолада яққол мисоллар билан келтириб ўтилган. Уларнинг бу каби найрангларига қандай йўл билан қарши туриш мумкинлиги, бу каби салбий таъсирларга берилган кишиларни бу йўлдан қандай қилиб олиб чиқиш мумкинлиги мақоланинг кульминацион нуқтасини белгилайди. Диний манбалар, Қуръон оятларини ўз манфаатлари йўлида бузиб талқин этаётган гуруҳларнинг асл мақсадлари нима-ю, уларнинг иддаолари нималардан иборат эканлиги кўрсатиб ўтилган. 

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 18-05-2023
  • O'qishlar soni 135
  • Nashr sanasi 18-05-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar9
Ўзбек

Бугунги глобаллашув даврида ёшларни ватанга садоқат, миллий ва диний қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялаш учун уларни аждодларимиздан қолган бой маънавий меросдан унумли фойдаланган ҳолда тарбиялаш зиёлилар олдида турган долзарб вазифалардан ҳисобланади. Бунинг учун ёзма манбаларда акс этган ҳикматлар, тўғри ҳаётий кўрсатмалар билан бирга инсоннинг ички дунёсини ўрганиш, психологик ҳолатини ҳисобга олиш ҳам муҳим ўрин тутади. Мақолада мамлакатимизда ёшларнинг турли деструктив оқимлар таъсирига берилиб қолмасликлари учун ҳаётнинг илк остонасидан бошлаб уларга бериладиган билимларнинг инсон камолотига қаратилган бўлиши, уларда мустақил равишда ахборотларни қабул қилиш, қайта ишлаш, саралаш, яхшисини ёмонидан ажрата билиш малака ва кўникмаларини шакллантириш учун нималарга эътиборни қаратиш лозимлиги ҳақида сўз боради. Хусусан, ёшларда атроф-муҳитга, ота-она ва қадрдонларга нисбатан меҳр кўрсата билиш фазилатини шакллантириш учун уларга ҳаётга теран назар ташлаш, дунёдаги ҳар бир воқеа-ҳодисага ҳикмат назари билан қараш кўникма ва малакаларини шакллантиришга асосий эътибор қаратилган. Шунингдек, кейинги йилларда мамлакатимизда ёшларга қаратилаётган эътибор, уларнинг ҳақиқий инсон бўлиб етишишлари, кун сайин ўзгариб бораётган дунёдаги тараққиёт олдида барча талабаларга рақобатбардош бўлиб вояга етишлари учун кўрсатилаётган ғамхўрлик ёрқин мисолларда кўрсатиб ўтилган. Жумладан, турли ёт ғоялар таъсирига берилиб, ўз юртини ташлаб дунёнинг “қайноқ нуқталари”га йўл олган, бундай ношукурчилик оқибатида қилган қилмишининг жабрини кўрганидан сўнг ўз ишидан пушаймон бўлган кишиларнинг юртимизга 
қайтарилиши, уларга кўрсатилган меҳр ва ғамхўрлик мисоли бўлган “меҳр” операцияларининг моҳияти ҳақида тўхталиб ўтилган. Мақолада нотўғри йўлга адашиб кириб қолган кишиларни ижтимоий реабилитация қилиш, уларни қайта тарбиялаб, жамиятнинг фаол аъзосига айлантириш учун нималарга эътибор бериш лозимлигига асосий эътибор қаратилган. Бунда давлат органлари, маҳалла ва умуман, шу инсон билан боғлиқ барчанинг масъул экани кўрсатилган. Бу масалада хорижий тажриба нималарни кўрсатиши ёритиб берилган. Экстремистик гуруҳлар ўзларининг бузғунчи ғояларига кишиларни эргаштириш учун қандай усуллардан фойдаланиши мақолада яққол мисоллар билан келтириб ўтилган. Уларнинг бу каби найрангларига қандай йўл билан қарши туриш мумкинлиги, бу каби салбий таъсирларга берилган кишиларни бу йўлдан қандай қилиб олиб чиқиш мумкинлиги мақоланинг кульминацион нуқтасини белгилайди. Диний манбалар, Қуръон оятларини ўз манфаатлари йўлида бузиб талқин этаётган гуруҳларнинг асл мақсадлари нима-ю, уларнинг иддаолари нималардан иборат эканлиги кўрсатиб ўтилган. 

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 RAKHIMDjANOV D.. Associate Professor of “ICESCO Chair on Islamic Studies and Islamic Civilization” O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi
№ Havola nomi
1 1. «Меҳр» операцияси бўйича Ўзбекистоннинг тажрибасига бағишланган халқаро конференция бошланди. (2020 йил 3-март). https://kun.uz/news/2020/03/03/ mehr-operatsiyasi-boyicha-ozbekistonning-tajribasigabagishlangan-xalqaro-konferensiya-boshlandi. 2. «Меҳр-3» операцияси: Суриядан яна 98 киши Ўзбекистонга қайтарилди. (2020). // http://ssv.uz/uz/news/ mer-3-operatsijasi-surijadan-jana-98-kishi-zbekistongaajtarildi. 3. Akhmedov Kh. Rakhimdjanov D. (2020 йил 6-7). Protecting Youth from the Influence of Extremist Ideas and Social Rehabilitation. Jour of Adv Research in Dynamical & Control Systems, pp. 2805-2807. 4. Beruniy Alimov, Nozima Toshpo’latova, M Abdullaeva, Saida Arifxanova. (2019). Оммавий ахборот воситаларида зўравон экстремизм, радикализм. Тошкент: Baktria press. 5. Ghi. (2019). Иқтисод сабоқлари. Иқтисод, 35-45. 6. ISAKDJANOV, R. (2019 йил 3). RATIONAL PRINCIPLES IN IBN-SINА’S THEOLOGICAL EDUCATION AND THEIR CHARACTERISTIC FEATURES. The Light of Islam, p. 8. 7. Kalandarova, D. (2020). Features of information exchange aspects in the information society. Ижтимоий фанлар. 8. Mahfuza Alimova, Ibrohim Nigmatullayev. (2019). CLARIFICATION OF TOLERANCE IN ISLAMIC SOURCES. The Light of Islam, p. 13. 9. MF Alimova, DU Qalandarova, L Alimjonova. (2020 йил 1-11). CONTEMPORARY ISSUES OF RELIGIOUS STUDIES IN UZBEKISTAN. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, pp. 547-554. 10. Nematullo Mukhamedov, Nurilla Turambetov. (2020). Memorial complex of the sultan Uvays Bobo-One of cult historical centers in central Asia. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 799-804. 11. Rahimjonov, D. (2019). The importance of social rehabilitation of people who have fallen under the influence of extremist ideas in the process of globalization. The Light of Islam, 12. 12. Rohan Gunaratna, Mohamed Bin Ali. (2015). Terrorist rehabilitation: a new frontier in counter-terrorism. London: Imperial College Press. 13. Акрамова, Ф. А. (2020 йил 4-июнь). Ёшлар мафкуравий таҳдидлар объекти сифатида: тадқиқот ва тавсиялар. “Ислом - тинчлик ва бағрикенглик дини” мавзуидаги Республика илмий-амалий онлайн конференцияси материаллари тўплами (04.06.2020), pp. 236-241. 14. Ироқ ва Суриядан қайтарилган аёллар бўйича ўрганиш натижалари маълум қилинди. (2020). // https:// kun.uz/45831225. 15. Каримов, И. А. (1999). Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. Тошкент: Ўзбекистон. 16. Қамбаров, А. (2020). Кишилар онг остига таъсир ўтказиш орқали экстремистик оқимга жалб этиш усуллари ва уларни реабилитация қилиш йўллари. Ислом - тинчлик ва бағрикенглик дини” мавзуидаги Республика илмий-амалий онлайн конференцияси материаллари тўплами (04.06.2020), (pp. 349-355). Тошкент. 17. Қуръони карим маъноларининг таржима ва тафсири. (2018). Тошкент: “Тошкент ислом университети» НМБ. 18. Минг бир ҳадис (Ўзбек маскани ed., Vol. 1). (1991). (А. Мансуров, Trans.) Тошкент. 19. Мирзиёев, Ш. М. (2019). Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 2019 йил 23 август куни халқ таълими тизимини ривожлантириш, педагогларнинг малакаси ва жамиятдаги нуфузини ошириш, ёш авлод маънавиятини юксалтириш масалаларига бағишланган видеоселектор йиғил. 20. Назаров, Қ. (2011). Ғоялар фалсафаси. Тошкент: Akademiya. 21. Рахимджанов, Д. (2019/1). Глаболлашув жараёнида экстремизм ғоялари таъсирига тушган кишиларни ижтимоий реабилитация қилишнинг аҳамияти. Ислом Зиёси, 71-74. 22. Саиджалолов, С. (2019). Ёшлар тарбиясида мафкуравий иммунитетни кучайтиришнинг замонавий воситалари ҳақида. https://docs.google. com/document/d/1IPZjJoCW-LxDoEN1nut4V6e-zUpy2kVpTWQwsMJj6Y/edit?usp=sharing, (pp. 215217). Тошкент. 23. Тулеметова Гулчехра Таджиматовна, Каландарова Доно Усманджановна. (2018/11). Семейное воспитание как фактор формирование иммунитета молодёжи против экстремизма. Internotional scientifrc-practical conference on -The role of the family in the spiritual and moral education of children and youth», (pp. 154-156). Ташкент. 24. Худойберганова, Г. (2019/1). ГЛОБАЛЛАШУВ ШАРОИТИДА ИСЛОМ МАЪРИФАТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ МАСАЛАСИ. ГЛОБАЛЛАШУВ ШАРОИТИДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТАРБИЯСИНИНГ МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ (pp. 69-72). Ташкент: Ўзбекистон халқаро ислом академияси. 25. Шаҳристоний, М. и.-К. (2000). Ал-Милал ва-н-ниҳал. Байрут: Мактабат ал-‘Асрийа. 26. Эрназаров, О. К. (2017). ВОСПИТАНИЕ РЕБЁНКА – КАК САМАЯ ВЫСШАЯ ЦЕННОСТЬ В УЧЕНИЯХ РЕЛИГИИ МИРА (НА ОСНОВЕ ИУДАИЗМА, ХРИСТИАНСТВА И ИСЛАМ). Материалы VІІІ республиканской научно-практической конференция посвященной 100 летию Туркестанского Мухтариата и Алашординской автономии «УЗБЕКАЛИ ЖАНИБЕКСКИЕ ЧТЕНИЯ-2017» (pp. 212-214). Туркестан: Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті.
Kutilmoqda