Ҳозирги кунда хизмат кўрсатиш соҳасини инвестициялашда давлат-хусусий шериклик механизмидан фойдаланиш республика иқтисодиётини ривожлантиришнинг муҳим йўналиши сифатида шаклланмоқда. Шундай экан, давлат-хусусий шериклиги мамлакат ижтимоий-иқтисодий ривожланишини таъминлашнинг муҳим воситаси ҳамда давлат ҳокимияти органлари назоратини ўзида сақлаб турган ва инвесторлар билан ҳамкорликни амалга оширадиган инвестицион лойиҳаларга молиявий ресурсларни жалб қилишнинг муҳим манбаи ҳисобланади. Ушбу мақолада хизмат кўрсатиш соҳасида давлат-хусусий шериклиги механизми бўйича ҳамкорлар учун самарадорликни баҳолаш услубияти, ҳамкорларнинг ўзаро манфаатли муносабатларини амалга ошириш шакллари ва шартлари, давлат-хусусий шериклиги лойиҳасининг мақсад ва вазифалари, давлат ва хусусий секторнинг активлари ва бошқарув кўникмаларини бирлаштириш орқали ҳамкорлик масалалари, давлат-хусусий шериклигининг кутилаётган тўсиқлари ва чекловлари, ҳамкорлик лойиҳаларини ташкил қилиш жараёни, лойиҳа самарадорлигини баҳолаш ва унга иқтисодий рискларнинг таъсири, инвестиция лойиҳаси самарадорлигини аниқлашнинг асосий кўрсаткичлари, инвестицион лойиҳани реализация қилишдан олинадиган интеграл иқтисодий самара, давлат-хусусий шериклигини амалга оширишда бюджет самарадорлигини ошириш йўналишлари тадқиқ қилинган.
Ҳозирги кунда хизмат кўрсатиш соҳасини инвестициялашда давлат-хусусий шериклик механизмидан фойдаланиш республика иқтисодиётини ривожлантиришнинг муҳим йўналиши сифатида шаклланмоқда. Шундай экан, давлат-хусусий шериклиги мамлакат ижтимоий-иқтисодий ривожланишини таъминлашнинг муҳим воситаси ҳамда давлат ҳокимияти органлари назоратини ўзида сақлаб турган ва инвесторлар билан ҳамкорликни амалга оширадиган инвестицион лойиҳаларга молиявий ресурсларни жалб қилишнинг муҳим манбаи ҳисобланади. Ушбу мақолада хизмат кўрсатиш соҳасида давлат-хусусий шериклиги механизми бўйича ҳамкорлар учун самарадорликни баҳолаш услубияти, ҳамкорларнинг ўзаро манфаатли муносабатларини амалга ошириш шакллари ва шартлари, давлат-хусусий шериклиги лойиҳасининг мақсад ва вазифалари, давлат ва хусусий секторнинг активлари ва бошқарув кўникмаларини бирлаштириш орқали ҳамкорлик масалалари, давлат-хусусий шериклигининг кутилаётган тўсиқлари ва чекловлари, ҳамкорлик лойиҳаларини ташкил қилиш жараёни, лойиҳа самарадорлигини баҳолаш ва унга иқтисодий рискларнинг таъсири, инвестиция лойиҳаси самарадорлигини аниқлашнинг асосий кўрсаткичлари, инвестицион лойиҳани реализация қилишдан олинадиган интеграл иқтисодий самара, давлат-хусусий шериклигини амалга оширишда бюджет самарадорлигини ошириш йўналишлари тадқиқ қилинган.
В настоящее время использование механизма государственно-частного партнерства в инвестировании в сферу услуг становится важным направлением развития национальной экономики. Государственно-частное партнерство является важным инструментом обеспечения социально-экономического развития страны и важным источником финансовых ресурсов для инвестиционных проектов, сохраняющих одновременно контроль со стороны органов государственной власти и взаимодействие с частными инвесторами. В данной статье описаны: методика оценки эффективности государственно-частного партнерства в сфере услуг; формы и условия взаимовыгодных отношений между партнерами; цели и задачи проекта государственно-частного партнерства; объединение активов и необходимые управленческие навыки. Изучены ожидаемые барьеры и ограничения, существующие в государственно-частном партнерстве, а также процесс организации проектов сотрудничества. Проанализированы методология оценки эффективности проекта и влияние на нее экономических рисков, основные показатели определения эффективности инвестиционного проекта, комплексный экономический эффект от реализации инвестиционного проекта. На основе исследования предложены направления повышения эффективности использования бюджета при реализации государственно-частного партнерства.
At present, the use of the Public-Private Partnership mechanism in investing in the services sector is becoming important in the development of the national economy. Hence, the Public-Private Partnership (PPP) is an essential tool for ensuring the socioeconomic development of the country and an important source of financial resources for investment projects that retain control of public authorities and cooperate with investors. This paper reviews a methodology for assessing the effectiveness of Public Private Partnerships in the services sector, forms and conditions of mutually beneficial relations between partners, goals and objectives of PPP projects, cooperation through public and private sector assets and management skills, Public-Private partnerships. Furthermore, the paper analyzes expected obstacles and limits of the private partnership, the process of organizing cooperation projects, assessment of project effectiveness and the impact of economic risks on it, key indicators for determining the effectiveness of investment projects, integrated economic efficiency of the investment project, budget efficiency in the Public-Private Partnerships.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Utemuratova G.X. | dotsent | Qoraqalpoq davlat universiteti |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | Varnavskiy V.G., Klimenko A.V., Korolev V.A. Gosudarstvenno-chastnoe partnerstvo: teoriya i praktika [Public-private partnership: theory and practice]. Moscow, GU-HSE, 2010. |
| 2 | Varnavskiy V.G. Partnerstvo gosudarstva i chastnogo sektora: formy, proyekty, riski [Partnership between the state and the private sector: forms, projects, risks]. Moscow, Nauka, 2005, 315 p. |
| 3 | Gosudarstvo i biznes: institutsional’nyye aspekty [State and business: institutional aspects]. Moscow, IMEMO RAN, 2006, p. 40. |
| 4 | Gelbreyt Dzh.K. Ekonomicheskiye teorii i tseli obshchestva [Economics and the goals of society]. Economics and the Public Purpose (1973). Ed. and with preface N.N. Inozemtsev, A.G. Mileikovsky. Moscow, Progress, 1976, 408 p. |
| 5 | Djumaniyazov U.I. Davlat-xususiy sherikchiligi asosida korporativ boshqaruvni rivojlantirishning ayrim nazariy-uslubiy masalalari [Some theoretical and methodological issues of corporate governance on the basis of public-private partnership]. Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar. Ilmiy elektron jurnali – Economy and Innovative Technologies Scientific. Electronic journal, 2017, May-June, no. 3, p. 9. |
| 6 | Kabashkin V.A. Formirovaniye i razvitiye partnerskikh otnosheniy gosudarstva i predprinimatel’skikh struktur v Rossiyskoy Federatsii (upravlencheskiy aspekt) [Formation and development of partnerships between the state and business structures in the Russian Federation (management aspect)]. Abstract of Doctor’s degree dissertation. 08.00.05. Moscow, 2007, p. 23. |
| 7 | Kukura S.P. Teoriya korporativnogo upravleniya [Theory of corporate governance]. Moscow, Economics, 2004, p. 105. |
| 8 | Makkonell K.R., Bryu S.L. Ekonomiks. Printsipy, problemy, politika [Economics. Principles, problems, politics]. Moscow, Respublika, 1992, vol. 2, p. 398. |
| 9 | Natsional’nyye innovatsionnyye sistemy v Rossii i YES [National innovation systems in Russia and the EU]. Ed. V.V. Ivanov, S. Klesova, P. Lindholm, O.P. Luksha. Moscow, TsIPRAN RAN, 2006, p. 200. |
| 10 | Psareva T.V., Sushentseva N.V. Metodologicheskiye osnovy vzaimodeystviya organov vlasti i biznesa pri formirovanii i realizatsii kompleksnykh programm sotsial’no-ekonomicheskogo razvitiya munitsipal’nykh obrazovaniy [Methodological foundations of interaction between authorities and business in the formation and implementation of integrated programs for the socio-economic development of municipalities]. Ekonomika i upravleniye – Economics and Management, 2008, no. 4. |
| 11 | Romanova O.A. Teoriya i praktika razvitiya chastno-gosudarstvennogo partnerstva [Theory and practice of development of public-private partnership]. Vestnik Ural’skogo gosudarstvennogo tekhnicheskogo universiteta – Bulletin of the Ural State Technical University, 2007, no. 3, p. 41 . |
| 12 | Styrin Ye.M. Mezhdunarodnyy opyt ispol’zovaniya GCHP dlya realizatsii proyektov elektronnogo pravitel’stva [International experience in the use of PPP for the implementation of e-government projects]. Moscow, Publishing House HSE, 2010. |
| 13 | Frolova Ye.D. Osnovnyye tendentsii razvitiya vzaimootnosheniy gosudarstva i biznesa [The main trends in the development of relations between the state and business]. Vestnik USTU-UPI, 2003, no. 7, p. 31. |
| 14 | Khodzhayev P.D. Zarubezhnyy opyt formirovaniya i razvitiya partnerskikh otnosheniy mezhdu gosudarstvom i regional’nymi predprinimatel’skimi strukturami [Foreign experience in the formation and development of partnerships between the state and regional business structures]. Vestnik Rossiyskotadzhikskogo (slavyanskogo) universiteta – Bulletin of the Russian-Tajik (Slavonic) University, Dushanbe, RTSU, 2014, no. 3 (46), p. 102. |
| 15 | Sharinger L. Novaya model’ investitsionnogo partnerstva gosudarstva i chastnogo sektora [A new model of investment partnership between the state and the private sector]. Mir peremen – World of change, 2004, no. 2, p. 22. |
| 16 | Shumpeter Y.A. Istoriya ekonomicheskogo analiza [History of economic analysis]. In 3 vols. St. Petersburg, School of Economics, 2004. |
| 17 | Ergashev I.I. Xizmat koʼrsatish sohasida innovatsion-investitsion jarayonlarni rivojlantirish va samaradorligini oshirish [Development and efficiency of innovation and investment processes in the service sector]. PhD thesis. Samarkand, Samarkand Institute of economics and service, 2018, pp. 30-31. |
| 18 | Elmirzaev S.E., Shavkatov N.Sh. Davlat-xususiy sheriklik munosabatlarining ilgʼor xorij tajribalari va mamlakatimizda qoʼllash istiqbollari [Advanced foreign experience of public-private partnership relations and prospects of application in our country]. Xalqaro moliya va hisob. Ilmiy elektron jurnali –”International Finance and Accounting. Scientific electronic journal, 2019, June, no. 3. |
| 19 | Peters J.G., Pierre J. Governance Politics and the State (Political Analysis). N.Y., 2000. |
| 20 | Daniel F.R. Quality Infrastructure: Ensuring Sustainable Economic Growth. Center for Strategic and International Studies (CSIS), 2017, January, p. 4. |
| 21 | Dochia P.M. Introduction to Public-Private Partnerships with Availability Payments. Public Works Financing newsletter. Available at: http://www.Pwfinance.net/document/research_reports/9%20 intro%20availability.pdf/ (accessed 12.02.2016). |
| 22 | Independent valuation of all types of property and rights, forensics and valuation counseling. Appraisal company “BK-Arkadia”. Available at: www.bk-arkadia.ru/. |