41

Har qanday milliy iqtisodiyot uchun mamlakatda iqtisodiy o‘sish barqarorligini ta’minlash asosiy makroiqtisodiy vazifalardan biridir. Barqaror va keng qamrovli iqtisodiy o‘sish barcha uchun munosib ish o‘rinlari yaratish, taraqqiyot va nihoyat, hayot sifatini oshirishga imkon berishi mumkin. Shuning uchun mazkur maqolada barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlashning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlari tahlil qilingan. Empirik nazariy usullardan foydalanib, mahalliy va xorijiy ilmiy adabiyotlar o‘rganilgan. Olingan natijalar asosida qishloq xo‘jaligida iqtisodiy o‘sishni aks ettiruvchi muhim ko‘rsatkichlar aniqlangan va tizimlashtirilgan. Statistik ko‘rsatkichlar makro, mezo (alohida tarmoq) va mikro (korxonalar) darajasida guruhlangan. Dispersion tahlil asosida iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlarining barqarorlik darajasini baholash natijasida bir qator ko‘rsatkichlarda yuqori beqarorlik darajasi aniqlangan. Shuningdek, qiyosiy tahlil davomida xususiy ko‘rsatkichlar va xalqaro ko‘rsatkichlar solishtirilgan hamda o‘xshashliklar aniqlangan. Shu bilan birga, ilmiy tadqiqot natijalarini umumlashtirib, agrar sohada barqaror iqtisodiy o‘sish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha nazariy va amaliy takliflar berilgan.

  • O'qishlar soni 41
  • Nashr sanasi 11-11-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar104-122
Ўзбек

Har qanday milliy iqtisodiyot uchun mamlakatda iqtisodiy o‘sish barqarorligini ta’minlash asosiy makroiqtisodiy vazifalardan biridir. Barqaror va keng qamrovli iqtisodiy o‘sish barcha uchun munosib ish o‘rinlari yaratish, taraqqiyot va nihoyat, hayot sifatini oshirishga imkon berishi mumkin. Shuning uchun mazkur maqolada barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlashning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlari tahlil qilingan. Empirik nazariy usullardan foydalanib, mahalliy va xorijiy ilmiy adabiyotlar o‘rganilgan. Olingan natijalar asosida qishloq xo‘jaligida iqtisodiy o‘sishni aks ettiruvchi muhim ko‘rsatkichlar aniqlangan va tizimlashtirilgan. Statistik ko‘rsatkichlar makro, mezo (alohida tarmoq) va mikro (korxonalar) darajasida guruhlangan. Dispersion tahlil asosida iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlarining barqarorlik darajasini baholash natijasida bir qator ko‘rsatkichlarda yuqori beqarorlik darajasi aniqlangan. Shuningdek, qiyosiy tahlil davomida xususiy ko‘rsatkichlar va xalqaro ko‘rsatkichlar solishtirilgan hamda o‘xshashliklar aniqlangan. Shu bilan birga, ilmiy tadqiqot natijalarini umumlashtirib, agrar sohada barqaror iqtisodiy o‘sish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha nazariy va amaliy takliflar berilgan.

Русский

Обеспечение устойчивости экономического роста в стране является одной из основных макроэкономических задач для любой национальной экономики. Устойчивый и инклюзивный экономический рост может привести к созданию соответствующих рабочих мест, развитию и в конечном итоге повышению качества жизни для всех. Поэтому в данной статье анализируются организационно-экономические механизмы обеспечения устойчивого экономического роста. Зарубежная и отечественная научная литература проанализирована с использованием эмпирических теоретических методов. На основе полученных результатов были выявлены и систематизированы основные показатели, отражающие экономический рост в сельском хозяйстве. Статистические показатели анализировались по группам на макро-, мезо- (отдельная отрасль) и микро- (предприятие) уровнях. В результате оценки уровня устойчивости показателей экономического роста на основе дисперсионного анализа определен высокий уровень нестабильности по ряду показателей. Также в ходе сравнительного анализа были обнаружены сходства при сравнении частных показателей с международными показателями. При этом путем обобщения результатов научных исследований были даны теоретические и практические предложения по совершенствованию механизмов устойчивого экономического роста в сельском хозяйстве.

English

Ensuring the sustainability of economic growth in the country is one of the main macroeconomic objectives of any national economy. Sustainable and inclusive economic growth can lead to the creation of appropriate jobs, development and ultimately improve the quality of life for all. Therefore, this article analyzes organizational and economic mechanisms to ensure sustainable economic growth. Foreign and domestic scientific literature was analyzed using empirical theoretical methods. Based on the results obtained, the main indicators reflecting economic growth in agriculture were identified and systematized. Statistical indicators were analyzed by groups at macro-, meso(individual industry) and micro(enterprise) levels. As a result of assessing the level of sustainability of economic growth indicators on the basis of analysis of variance, a high level of instability in a number of indicators was determined. Also, the comparative analysis revealed similarities when comparing private indicators with international indicators. At the same time, by generalizing the results of scientific research, theoretical and practical proposals for improving the mechanisms of sustainable economic growth in agriculture were given.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Eshpulatov D.B. tayanch doktoranti Guliston davlat universitet
Havola nomi
1 Afanas’ev V.N. Razvitiye metodologii statisticheskogo analiza prodovol’stvennoy bezopasnosti [Development of methodology for statistical analysis of food security]. Voprosy statistiki – Statistics Issues, 2015, no 3, pp. 21.
2 Abduvoxidov A.A., Eshpulatov D.B. et al. Qishloq xo‘jaligida iqtisodiy o‘sish sifatini aniqlash va uning ko‘rsatkichlari tahlili [Determination of the quality of economic growth in agriculture and analysis of its indicators]. Logistics and Economics, 2022, no. 3, pp. 142–159.
3 Kuznetsova N.P. Ekonomicheskiy rost: istoriya i sovremennost’ [Economic growth: history and modernity]. Sentjabr’ Publ., 2001, 144 p.
4 Tenyakov I.M. Sovremennyy ekonomicheskiy rost: istochniki, faktory, kachestvo [Modern economic growth: sources, factors, quality]. Moscow, Prospekt, 2015, 176 p.
5 Sen’kov V.I. Kachestvo ekonomicheskogo rosta regionov: teoreticheskiye aspekty, kriterii otsenki i metodologiya analiza [The quality of regional economic growth: theoretical aspects, evaluation criteria and analysis methodology]. Regional’naya ekonomika: teoriya i praktika – Regional Economics: Theory and Practice, 2010, no. 32, pp. 12–18.
6 Babaev B.D. Ekonomicheskiy rost: rasshirennaya traktovka. Kachestvo ekonomicheskogo rosta [Economic growth: an extended interpretation. Quality of economic growth]. Ekonomika obrazovaniya – Economics of Education, 2015, no. 1, pp. 33–38.
7 Bocharova M.D., Buhtiyarova T.I. Ekonomicheskiy rost: problemy i puti resheniya v sisteme malogo predprinimatel’stva [Economic growth: problems and solutions in the system of small business]. Problems of socio-economic development in the new economic conditions: the view of young researchers]. Proceedings of the International Scientific and Practical Conference IV of the Ural Opening Day of Science and Business. Ed. E.P. Velikhov. Chelyabinsk, Entsiklopediya, 2017, pp. 109–114.
8 Buhtiyarova T.I. Organizatsionno-ekonomicheskiy mekhanizm formirovaniya i realizatcii gosudarstvennogo upravlencheskogo vozdeystviya na razvitiye malogo i srednego predprinimatel’stva: regional’nyy aspekt [Organizational and economic mechanism for the formation and implementation of state managerial influence on the development of small and medium-sized businesses: a regional aspect]. Teoriya i praktika mirovoy nauki – Theory and Practice of World Science, 2016, no. 2, pp. 24–28.
9 Asadov H. Kachestvo ekonomicheskogo rosta regionov [Quality of regional economic growth]. Ekonomicheskoye obozreniye – Economic Review, 2020, no. 3, pp. 243.
10 Pardayev M.Q., Mamasoatov T.X. Modernizatsiya, diversifikatsiya va innovatsiya – iqtisodiy o‘sishning muhim omillari [Modernization, diversification and innovation are important factors of economic growth]. Tashkent, Navruz Publ., 2014, 38 p.
11 O‘lmasov A., Vahobov A.V. Iqtisodiyot nazariyasi [Economic theory]. Tashkent, Iqtisod-moliya Publ., 2014, 282 p.
12 Madrahimov U. Barqaror o‘sish sifati va mehnat unumdorligi mutanosibligi asoslari [Basics of sustainable growth quality and labor productivity ratio]. The main directions of further modernization and improvement of the competitiveness of the national economy. Proceedings of the VII Forum of Economists. Tashkent, IPMI Publ, 2015, 94 p.
13 Krayukhina G.A. Uskoreniye nauchno-tekhnicheskogo progressa – osnova intensifikatsii [Acceleration of scientific and technological progress is the basis of intensification]. Ed. G.A. Krayukhina. Moscow, Ekonomika, 1987, 221 p.
14 Gerasimova I.A. O tendentsiyakh differentsiatsii sub’ektov Rossiyskoy Federatsii po urovnyu sotsial’no-ekonomicheskogo razvitiya [On the differentiation trends of the subjects of the Russian Federation by the level of socio-economic development]. Voprosy statistiki – Statistical Issues, 2008, no. 2, pp. 56–64.
15 Klotsvorg F. Tendentsii i faktory rosta [Trends and growth factors]. Ekonomist, 2008, no. 10, pp. 20–31.
16 Tomas V. Kachestvo rosta [Growth quality]. Moscow, Ves’ Mir Publ., 2001, 308 p.
17 Briefing dedicated to the discussion of the concept of urbanization development in the Republic of Uzbekistan until 2030. Available at: https://mineconomy.uz/uz/node/2753/ (accessed: 05.10.2022).
18 The official website of the Statistical Committee of the Republic of Uzbekistan. Available at: http://www.stat.uz/.
19 Sustainable Economic Development Assessment (SEDA). Available at: https://www.bcg.com/ industries/public-sector/sustainable-economic-development-assessment/.
20 Global Food Security Index. Available at: https://impact.economist.com/sustainability/project/ food-security-index/Country/.
Kutilmoqda