68

Аммиакли селитра суюқланмасига (АС) маҳаллий (Шўрсу кони) доломит унидан (ДУ) оғирлик нисбатида АС : ДУ = 100 : (3-45) ва ушбу аралашма умумий массасининг 3-10% миқдорида аммоний сулфат (NH4)2SO4) қўшилиши асосида олинган магнийли оҳакли-аммиакли селитрасининг (ОАС) таркиби аниқланган. Магнийли ОАС суюқланмаларининг реологик хоссалари 165 дан 180С гача бўлган ҳароратларда оралиғида ўрганилди. Кўрсатдики, магнийли ОАС таркибида ДУ микдори ошиши билан суюқланманинг зичлиги ва ёпишқоқлиги ҳам сезиларли даражада ортиб боради. Суюқланмаларнинг ёпишқоқлиги ҳарорат ўзгаришига боғлиқ бўлиб, зичлиги эса сезиларсиз даражада ўзгаради. Магнийли ОАСнинг реологик ҳусусиятларига кўра, АС:ДУ кенг оғирлик нисбатлари ва ҳароратларда жуда яхши оқувчан суюқланма бўлиб, уларни сочиш усули ёрдамида осонгина донадорлаш мумкин.

  • Internet havola
  • DOI10.24412/2181-144X-2022-2-27-31
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 03-04-2024
  • O'qishlar soni 68
  • Nashr sanasi 12-12-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar27
Русский

Определён состав магнийсодержащей известково-аммиачной селитры (ИАС), полученных на основе плава аммиачной селитры (АС) и местной доломитной муки (ДМ) (месторождение «Шурсу») при массовых соотношениях АС : ДМ = 100 : (3-45) и 3-10% добавка сульфата аммония (NH4)2SO4) от общей массы. Изучены реологические свойства магнийсодержащей ИАС расплавов при соотношениях и температурах от 165 до 180оС. Показано, что плотность и вязкость расплава магнийсодержащей ИАС значительно повышается с увеличением количества ДМ. Вязкость расплавов более отзывчива на изменение температуры, а плотность меняется незначительно. Реологические свойства магнийсодержащей ИАС расплавов в широком интервале соотношений АС : ДМ и температур обладают достаточно хорошей текучестью, их можно легко гранулировать методом приллирования.

English

The composition of magnesium-containing calcium-ammonium nitrate (CAN) obtained on the basis of ammonium nitrate melt (AN) and local dolomite flour (DF) (Shursu deposit) was determined at mass ratios AN : DF = 100 : (3-45) and 3-10% addition of ammonium sulfate (NH4)2SO4) of the total mass. The rheological properties of magnesium-containing CAN melts were studied at ratios and temperatures from 165 to 180°C. It is shown that the density and viscosity of the magnesium-containing CAN melt increase significantly with an increase in the amount of DF. The viscosity of melts is more responsive to temperature changes, while the density changes insignificantly. The rheological properties of magnesium-containing CAN melts in a wide range of AN:DF ratios and temperatures have fairly good fluidity, they can be easily granulated by the prilling method.

Ўзбек

Аммиакли селитра суюқланмасига (АС) маҳаллий (Шўрсу кони) доломит унидан (ДУ) оғирлик нисбатида АС : ДУ = 100 : (3-45) ва ушбу аралашма умумий массасининг 3-10% миқдорида аммоний сулфат (NH4)2SO4) қўшилиши асосида олинган магнийли оҳакли-аммиакли селитрасининг (ОАС) таркиби аниқланган. Магнийли ОАС суюқланмаларининг реологик хоссалари 165 дан 180С гача бўлган ҳароратларда оралиғида ўрганилди. Кўрсатдики, магнийли ОАС таркибида ДУ микдори ошиши билан суюқланманинг зичлиги ва ёпишқоқлиги ҳам сезиларли даражада ортиб боради. Суюқланмаларнинг ёпишқоқлиги ҳарорат ўзгаришига боғлиқ бўлиб, зичлиги эса сезиларсиз даражада ўзгаради. Магнийли ОАСнинг реологик ҳусусиятларига кўра, АС:ДУ кенг оғирлик нисбатлари ва ҳароратларда жуда яхши оқувчан суюқланма бўлиб, уларни сочиш усули ёрдамида осонгина донадорлаш мумкин.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Taxirova N.B. assistent Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
Havola nomi
1 Дайсон Т. Рост мирового населения и обеспечение продуктами питания // Международный журнал социальных наук. – 1995. – № 8. – С. 83-110.
2 Альбатыров И. Место и роль аграрного сектора в мировой экономике // Международный сельскохозяйственный журнал. – 2005. –№ 2. – С. 28-30.
3 Курбанов Э., Кузиев Р. Современное состояние плодородия почв Узбекистана и некоторые пути его улучшения // Горный вестник Узбекистана. – 2001. – №1. – С. 94-96.
4 2007-2021 UzDaily.uz. Узбекистан, 100180, г. Ташкент 12-27-73. – http://www.uzdaily.uz/ru/post/35278.
5 Реймов А.М. Разработка технологии получения фосфорных и сложных азотнофосфорных удобрений на основе фосфоритов Центральных Кызылкумов // Дис. докт. техн. наук. - ИОНХ АН РУз, Ташкент. – 2014. – 200 с.
6 Милащенко Н.З. Сульфат аммония – перспективная форма азотного удобрения // Агрохимический вестник. – 2004. – № 2. – С.
7 ГОСТ 21560.2-82. Удобрения минеральные. Метод определения статической прочности гранул. - М.: ИПК Издательство стандартов. – 2003. – 4 с.
8 Винник М. М. и др. Методы анализа фосфатного сырья, фосфорных и комплексных удобрений, кормовых фосфатов //М.: Химия. – 1975. – Т. 218. – С. 205-208.
Kutilmoqda