35

Поезднинг муҳим элементи ҳаракатга турли хил асосий солиштирма қаршилик кўрсатадиган ва бир-бирига уланган вагонлар комбинациясидан ташкил топган таркиб ҳисобланади. Поезд ҳаракати параметрларини баҳолаш қуйидаги асосий эксплуатацион кўрсаткичлар бўйича амалга оширилади: юриш вақти, тезлик ва электр (ёқилғи) истеъмоли. Турли гуруҳдаги вагонларни ҳаракатга асосий солиштирма қаршилигининг юк поезди эксплуатацион кўрсаткичларига таъсирини ўрганиш учун икки хил ҳолат тадқиқ қилинди. Биринчи ҳолатда, вагонларнинг сони бўйича таркибдаги улуши асосида ўртача асосий солиштирма қаршилик ҳисобланди (мавжуд усул), иккинчисида – вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида ўртача асосий солиштирма қаршилик ҳисобланди (таклиф этилган усул). Вагонларнинг сони ва оғирлиги бўйича таркибдаги улуши орасидаги фарқ аксарият ҳолатларда кузатилиши ҳамда баъзи ҳолларда бу фарқ 25% гача бўлиши аниқланган. Юк поезди таркибидаги вагонлар гуруҳининг улар сони ва оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида ҳисобланган ўртача асосий солиштирма қаршилик орасидаги фарқ ҳам аксарият ҳолатларда кузатилиши ҳамда ушбу фарқ, поезд тезлиги қанча катта бўлса, шунча кўпайиб бориши аниқланган. Бунда, вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида олинган ўртача асосий солиштирма қаршилик, улар сони бўйича олинган қийматдан доим кичик ёки тенг бўлиши асосланган. Маълум бир поезд маълумотлар мисолида вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида олинган электр энергияси сарфи, улар сони бўйича олинган қийматдан 9% фарқ қилишини кўрсатилган. Юк поезди эксплуатацион кўрсаткичларини баҳолашда турли гуруҳдаги вагонларни ҳаракатга асосий солиштирма қаршилигини таклиф этилаётган усул бўйича ҳисоблаш мақсадга мувофиқлиги асосланган.

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 03-05-2024
  • O'qishlar soni 35
  • Nashr sanasi 31-03-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar85-96
English

An important element of the train is the composition, which is a combination of coupled cars with different resistance movements. The evaluation of the parameters of the train movement is carried out by the following main operational indicators: travel time, speed and consumption of electricity (fuel). Two different situations were analyzed to study the effect of the main resistivity of movement of different groups of wagons on the performance of a freight train.
In the first situation, the main specific resistance to the movement of the train is calculated by the proportion of different groups of cars, in the second – by the weighted average weight of groups of cars. It has been established that the
difference between the proportion of different groups of wagons in the composition in terms of quantity and weight is observed in most cases, and in some cases this difference is up to 25%. It is also found that in most cases there
is a difference between the average basic resistivity calculated according to two variants, and also this difference is the greater, the greater the speed of the train. In this case, it is based on the fact that the average basic resistivity obtained on the basis of the proportion of wagons in the composition by weight is always less than or equal to the value obtained by their number. In a specific example of train data, it is shown that the electricity consumption obtained on the basis of the proportion of wagons in the composition by weight differs by 9% from the value obtained by the number of wagons. The expediency of the proposed method of calculating the basic resistivity of the movement of wagons of various groups in assessing the operational characteristics of a freight train is substantiated.

Русский

Важным элементом поезда является состав, представляющий собой совокупность из сцепленных друг с другом вагонов с разными сопротивлениями движения. Оценка параметры движения поезда осуществляется следующими основными эксплуатационными показателями: время хода, скорость и расход электроэнергии (топлива). Для проведения исследования влияния основного удельного сопротивления движению разных групп вагонов на эксплуатационные показатели грузового поезда были проанализированы две различные ситуации. В первой ситуации основное удельное сопротивление движению состава рассчитано по долю разных групп вагонов, во втором – по средневзвешенному массе групп вагонов. Установлено, что разница между долей разных групп вагонов в составе по количествe и весу наблюдается в большинстве случаев, а в некоторых случаях эта разница составляет до 25%. Также установлено, что в большинстве случаев наблюдается разница между средним основным удельным сопротивлением, рассчитанные по двум вариантам, а также эта разница чем больше, тем больше скорость поезда. В данном случае он основан на том факте, что среднее основное удельное сопротивление, полученное на основе доли вагонов в составе по массе, всегда меньше или равно значению, полученному по их количеству. В конкретном примере данных о поезде показано, что потребление электроэнергии, полученное на основе доли вагонов в составе по весу, отличается на 9% от значения, полученного по количеству вагонов. Обоснована целесообразность предлагаемого метода расчета основного удельного сопротивления движению вагонов различных групп при оценке эксплуатационных характеристик грузового поезда.

Ўзбек

Поезднинг муҳим элементи ҳаракатга турли хил асосий солиштирма қаршилик кўрсатадиган ва бир-бирига уланган вагонлар комбинациясидан ташкил топган таркиб ҳисобланади. Поезд ҳаракати параметрларини баҳолаш қуйидаги асосий эксплуатацион кўрсаткичлар бўйича амалга оширилади: юриш вақти, тезлик ва электр (ёқилғи) истеъмоли. Турли гуруҳдаги вагонларни ҳаракатга асосий солиштирма қаршилигининг юк поезди эксплуатацион кўрсаткичларига таъсирини ўрганиш учун икки хил ҳолат тадқиқ қилинди. Биринчи ҳолатда, вагонларнинг сони бўйича таркибдаги улуши асосида ўртача асосий солиштирма қаршилик ҳисобланди (мавжуд усул), иккинчисида – вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида ўртача асосий солиштирма қаршилик ҳисобланди (таклиф этилган усул). Вагонларнинг сони ва оғирлиги бўйича таркибдаги улуши орасидаги фарқ аксарият ҳолатларда кузатилиши ҳамда баъзи ҳолларда бу фарқ 25% гача бўлиши аниқланган. Юк поезди таркибидаги вагонлар гуруҳининг улар сони ва оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида ҳисобланган ўртача асосий солиштирма қаршилик орасидаги фарқ ҳам аксарият ҳолатларда кузатилиши ҳамда ушбу фарқ, поезд тезлиги қанча катта бўлса, шунча кўпайиб бориши аниқланган. Бунда, вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида олинган ўртача асосий солиштирма қаршилик, улар сони бўйича олинган қийматдан доим кичик ёки тенг бўлиши асосланган. Маълум бир поезд маълумотлар мисолида вагонларнинг оғирлиги бўйича таркибдаги улуши асосида олинган электр энергияси сарфи, улар сони бўйича олинган қийматдан 9% фарқ қилишини кўрсатилган. Юк поезди эксплуатацион кўрсаткичларини баҳолашда турли гуруҳдаги вагонларни ҳаракатга асосий солиштирма қаршилигини таклиф этилаётган усул бўйича ҳисоблаш мақсадга мувофиқлиги асосланган.

Havola nomi
1 1.Information on the 8-digit numbering system of 1520 mm track freight wagons. 2005. – P. 31.
2 2.Traction calculation rules for train operation. 1985. – P. 289.
3 3.Traction calculation rules for train operation. 2016. – P. 515.
4 4.Updating the rules for traction calculations in industrial railway transport: a methodological guide. – M.: PromtransNIIproekt, 2016. – P. 95.
5 5.Rassõlkin, Anton & Hõimoja, Hardi. (2012). Calculation of the Traction “Effort of Switching Locomotive / Conference: 11th International Symposium Topical Problems in the Field of Electrical and Power Engineering”, 61-65.
6 6.José A. Lozano, Jesús Félez, Juan de Dios Sanz and José M. Mera (2012). Railway Traction, Reliability and Safety in Railway, Dr. Xavier Perpinya (Ed.), ISBN: 978-953-51-0451-3.
7 7.Algorithm and method for implementation of traction calculation for diesel locomotives and electric locomotives at the railway section // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. Ablyalimov O.S. [и др.]. 2022. 10(103). URL: https://7universum.com/ru/tech/archive/item/14355 (дата обращения: 24.01.2023).
8 8.Mykola Barybin, Anatoliy Falendysh, Victoria Hatchenko, Olha Kletska and Elena Kiritseva. Determination of rational locomotive operating modes and resource costs based on information from global positioning systems / IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, Volume 1021, International Scientific Conference Energy Efficiency in Transport (EET 2020) 18th-20th November, Kharkiv, Ukraine. DOI 10.1088/1757-899X/1021/1/012011. https://dx.doi.org/10.1088/1757-899X/1021/1/012011.
9 9.Aripov, N., Suyunbaev, S., Azizov, F., & Bashirova, A. (2021). Method for substan-tiating the spheres of application of shunting locomotives at sorting stations. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 05048). EDP Sciences. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202126405048.
10 10.Shinpolat Suyunbayev, Utkir Khusenov, Sakijan Khudayberganov, Sherzod Jumayev and Shokhrukh Kayumov. Improving use of shunting locomotives based on changes in infrastructure of railway station 05011 DOI: https://doi.org/10.1051/e3sconf/202336505011.
11 11.Aripov, N., Suyunbayev, S., Khadjimukhametova, M., & Jumayev, S. (2023, March). Technolo-gy of shunting operations to divide a group of Wagons in the freight train into two directions. In AIP Conference Proceedings (Vol. 2612, No. 1, p. 060022). AIP Pub-lishing LLC. https://doi.org/10.1063/5.0114454.
12 12.Gulamov, A., Masharipov, M., & Egamberdiyeva, K. (2022, June). Planning of new transit corridors-New opportuni-ties for the development of transit in Uzbekistan. In AIP Conference Proceedings (Vol. 2432, No. 1, p. 030019). AIP Publishing LLC.
13 13. Rasulov, M., Masharipov, M., & Ismatullaev, A. (2021). Optimization of the terminal operating mode during the formation of a container block train. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 05025). EDP Sciences.
14 14. Abdullaev, Z., Rasulov, M., & Masharipov, M. (2021). Fea-tures of determining capacity on double-way lines when passing high-speed passen-ger trains. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 05002). EDP Sciences.
15 15. Rakhmanberdiev, R., Gulamov, A., Masharipov, M., & Umarova, D. (2022, June). The digitalization of business processes of railway transport of the Republic of Uzbeki-stan. In AIP Conference Proceedings (Vol. 2432, No. 1, p. 030111). AIP Publishing LLC.
16 16. Rasulov M.Kh., Baratov D.Kh., Suyunbayev Sh.M., Masharipov M.N. Automation of the process of accounting for the maintenance of train locomotives in the volume / Railway transport: topical issues and innovations. – Тashkent: TSTU, 2020. – №3. – P.90-100.
17 17. Suyunbayev Sh.M. Perspective device for automatic uncoupling of cars on a sorting hump / Railway transport: topical issues and innovations. – Тashkent: ТSTU, 2022. – №2. – P.148-159
18 18. Ziyoda , M. ., & Diyor , B. . (2022). Study of improvement of modern transportation system in the process of delivery of goods. Railway transport: topical issues and innovations, 3(1), 15–24. retrieved from http://transportjournals.com/index.php/InnoTrans/article/view/11
19 19. Jamol, Sh. ., & Mirali , D. . (2022). Comparison of technical and economic performance of wire and chain tracks used in strengthening loads in open track. Railway transport: topical issues and innovations, 3(1), 6–14. retrieved from https://transportjournals.com/index.php/InnoTrans/article/view/10
20 20. Qobulov, J., & Barotov , J. (2022). IMPROVEMENT OF CUSTOMER SERVICE TECHNOLOGY IN REILWAY TRANSPORT. Railway Transport: Actual Tasks and Innovations, 1(1-2), 41–46. Retrieved from https://transportjournals.com/index.php/InnoTrans/article/view/9
21 21. Ilesaliev D. (2022). METHODOLOGY FOR DETERMINATION OF GRAIN RESERVES AND CAPACITIES OF A LINEAR ELEVATOR . Railway Transport: Actual Tasks
22 22.Rahimov Р., & Ruzmetov Я. (2022). ASSESSMENT OF THE IMPACT OF THE ROLLING STOCK WITH INCREASED AXIAL LOADS ON A WAY AND SETTING THE CONDITIONS OF THEIR CIRCULATION ON THE RAILWAYS OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN . Railway Transport: Actual Tasks and Innovations, 1(1-2), 5–13. Retrieved from http://transportjournals.com/index.php/InnoTrans/article/view/2
Kutilmoqda