12

Мақолада табиий хавфли жараёнларни ўрганувчи махсус дастурда Тошкент вилоятининг Писком дарёси ҳавзасида жойлашган Катта Ихнач ва Қуйи Ихнач кўлларидан юзага келиши мумкин бўлган сув тошқини оқимининг динамик симуляцияси ишлаб чиқилган. Тадқиқотда сув тошқини потенциал хавфининг аҳоли яшаш ҳудудлари ва муҳандислик иншоотларига таъсири баҳоланган. 

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 14-05-2024
  • O'qishlar soni 12
  • Nashr sanasi 27-06-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar66-75
Ўзбек

Мақолада табиий хавфли жараёнларни ўрганувчи махсус дастурда Тошкент вилоятининг Писком дарёси ҳавзасида жойлашган Катта Ихнач ва Қуйи Ихнач кўлларидан юзага келиши мумкин бўлган сув тошқини оқимининг динамик симуляцияси ишлаб чиқилган. Тадқиқотда сув тошқини потенциал хавфининг аҳоли яшаш ҳудудлари ва муҳандислик иншоотларига таъсири баҳоланган. 

Русский

В статье разработана динамическая симуляция возможного паводкового стока от озер Большой Ихнач и Нижний Ихнач, расположенных в бассейне реки Пскем в Ташкентской области с помощью специальной программы по изучению опасных природных процессов. В исследовании оцененено воздействие потенциальной опасности затопления на населенные пункты и инженерные сооружения. 

English

In the article dynamic modeling of a possible flood runoff from the Large Ikhnach and Low Ikhnach lakes, located in the Pskem river basin of the Tashkent region, within the framework of a special program for the study of hazardous natural processes was developed. The study assessed the impact of potential flood hazards on human settlements and engineering structures

Havola nomi
1 Глазырин Г.Е., Северский И.В., Хергет Ю., Касаткин Н.А. Исследование озер, погруженных оползнями и моренами на Западном Тянь-Шане. Вопросы Географии и Геоэкологии, Алматы. № 2. – 2012. – 53-61 с.
2 Муракаев Р.Р., Старыгин Г.Н., Шамсутдинов В.Н. Гляциальные озера в бассейнах рек, несущих воду на территорию Узбекистана. - Тр. НИГМИ. Вып. 3(248). – 2004. – 119-124 с.
3 Пьянков С.В. Геоинформационное обеспечение моделирования гидрологических процессов и явлений: монография / С.В. Пьянков, А.Н. Шихов; Перм. гос. нац. исслед. ун-т. – Пермь, 2017. – 148 с. http://gis.psu.ru/wp-content/uploads/2018/01/Pyankov_Shikhov_print_ compressed.pdf
4 Расулов А.Р., Ҳикматов Ф.Ҳ., Айтбоев Д.П. Гидрология асослари. – Тошкент: ЎзМУ. – 2003. – 328 б.
5 РКООНИК, 2008. Второе национальное сообщение Республики Узбекистан по Рамочной Конвенции ООН об изменении климата. Ўзгидромет. – 2008. – 198 с. https://unfccc.int/sites/default/ files/resource/TNC_Uzbekistan_under_UNFCCC_rus.pdf?download
6 Konovalov V.G. Remote sensing monitoring of the outburst hazardous lakes in Pamir. Earth’s Cryosphere. 13(4). – 2009. – PP. 80–89.
7 Bartelt P., Bieler C., Bühler Y., Christen M., Deubelbeiss Y., Graf Ch., McArdell B., Salz M., Schneider M. A numerical model for debris flows in research and practice. User Manual v1.7.0. Debris Flow. WSL Institute for Snow and Avalanche Research SLF. 2017 - 116 p. https://ramms.slf.ch/ramms/ downloads/RAMMS_DBF_Manual.pdf
8 Petrov M.A., Sabitov T.Y., Tomashevskaya I.G., Glazirin G.Ye., Chernomorets S.S., Savernyuk Ye.A., Tutubalina O.V., Petrakov D.A., Sokolov L.S., Dokukin M.D., Mountrakis G., Ruiz-Villanueva V., Stoffel M. Glacial lake inventory and lake outburst potential in Uzbekistan. Science of the Total Environment. № 592. 2017. – PP. 228-242. https://dendrolab.ch/wp-content/uploads/2018/10/ Petrov_et_al_2017.pdf
9 Semakova E.R., Semakov D.G. On a possibility to use the remote sensing techniques for glaciological analysis in mountain regions of Uzbekistan. Лед и Снег. Vol. 57(2). 2017 – PP. 196-197.
10 Электрон ресурслар: ASF (Alaska Satellite Facility): Ихнач кўллари ҳавзаси рельефининг рақамли модели. URL: www.asf.alaska.edu (мурожаат санаси 14.05.2022) OSM (Open Street Map): Писком ГЭС ҳудуди ва Ихнач кўлларининг жойлашган ўрни. URL: www.openstreetmap.com (мурожаат санаси 10.03.2022) SLF (Institut für Schnee-und Lawinenforschung / Institute for Snow and Avalanche Research). URL: www.ramms.slf.ch (мурожаат санаси 24.04.2022)
Kutilmoqda