64

 Мақола тоғ дарёлари муаллақ оқизиқларининг ҳосил бўлишига метеорологик омилларнинг таъсирини статистик баҳолашга бағишланган. Ишда мазкур масала Чирчиқ-Оҳангарон ҳавзаси дарёлари  мисолида ёритилган. Гидрометеорологик ўзгарувчилар орасидаги кўп ҳадли боғланишларни статистик баҳолашга оид ҳисоблаш ишлари Г.А.Алексеев усулида амалга оширилган. Ўзгарувчилар орасидаги боғланишларнинг нормаллаштирилган регрессия тенгламалари олинган ва уларнинг аниқлиги баҳоланган. 

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 04-02-2025
  • O'qishlar soni 64
  • Nashr sanasi 03-02-2025
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar51-62
Ўзбек

 Мақола тоғ дарёлари муаллақ оқизиқларининг ҳосил бўлишига метеорологик омилларнинг таъсирини статистик баҳолашга бағишланган. Ишда мазкур масала Чирчиқ-Оҳангарон ҳавзаси дарёлари  мисолида ёритилган. Гидрометеорологик ўзгарувчилар орасидаги кўп ҳадли боғланишларни статистик баҳолашга оид ҳисоблаш ишлари Г.А.Алексеев усулида амалга оширилган. Ўзгарувчилар орасидаги боғланишларнинг нормаллаштирилган регрессия тенгламалари олинган ва уларнинг аниқлиги баҳоланган. 

Русский

Статья посвящена статистической оценке влияния метеорологических факторов на формирование стока взвешенных наносов горных рек. Этот вопрос освещен в работе на примере рек Чирчик-Ахангаронского бассейна. Вычисления произведены с применением объективного метода выравнивания и нормализации корреляционных связей, предложенного Г.А.Алексеевым. Получены нормированные уравнения регрессии связей между переменными и оценена их точность. 

English

The article is devoted to a statistical assessment of the influence of meteorological factors on the formation of suspended sediment in mountain rivers. This issue is illuminated in the work using the example of the rivers of the Chirchik-Akhangaran basin. Calculations were made using the objective method of alignment and normalization of correlations proposed by G.A. Alekseev. Normalized regression equations for relationships between variables were obtained and their accuracy was assessed. 

Havola nomi
1 Алексеев Г.А. Объективные методы выравнивания и нормализации корреляционных связей. – Л.: Гидрометеоиздат, 1971. – 363 с.
2 Айтбаев Д.П. Оценка эрозионной деятельности и стока взвешенных наносов рек Чирчик-Ахангаранского бассейна. Автореф. дисс. …канд. геогр. наук. – Ташкент, 2006. – 26 с.
3 Жумабаева Г.У., Рахмонов К.Р. Тоғ дарёлари муаллақ оқизиқлари ва сув сарфларининг ўзгарувчанлиги ҳақида // Ўзбекистон география жамияти, 56-жилд, – 2019. – Б. 221-224.
4 Иванов Ю.Н. Сток взвешенных наносов рек бассейна Сырдарьи. – Тр. САНИГМИ. – 1967. – Вып. 36(51). – 309 с.
5 Кабанова К.С. Генетический анализ режима стока взвешенных наносов рек Средней Азии // Учен. зап. ЛГУ. Сер. географическая. – 1952. – № 152. – Вып. 8. – С. 107-158.
6 Караушев А.В. Теория и методы расчета речных наносов. – Л.: Гидрометеоиздат, 1977. – 272 с.
7 Лопатин Г.В. О водной эрозии и стока наносов в горной области Средней Азии // Вопросы географии. – 1949. – N 15. – С. 193-204.
8 Маккавеев Н.И. Русло реки и эрозия в ее бассейне. – М.: Изд-во АН СССР, 1955. – 346 с.
9 Расулов А.Р. Формирование стока взвешенных наносов и смыв с поверхности бассейна р. Угом. Автореф. дисс. … канд. геогр. наук. – Ташкент, 1972. – 28 с.
10 Расулов А.Р. Формирование стока взвешенных наносов и смыв с поверхности бассейна р. Угом. Автореф. дисс. … канд. геогр. наук. – Ташкент, 1972. – 28 с.
11 Саидова С.Р. Внутрисуточный ход мутности воды рек бассейна Чирчика // Сб. науч. трудов ТашГУ. – 1976. – N 523. – С. 85-95.
12 Саидова С.Р. Внутрисуточный ход мутности воды рек бассейна Чирчика // Сб. науч. трудов ТашГУ. – 1976. – N 523. – С. 85-95.
13 Ташметов Х.К. Генетический анализ стока взвешенных наносов горных рек Грузии / Тезисы докладов Республиканской научно-технической конференции молодых ученых и специалистов по водному хозяйству “Внедрение НИР в водное хозяйство”. – Ташкент, 1981. – С. 142-144.
14 Хикматов Ф.Х. Водная эрозия и сток взвешенных наносов горных рек Средней Азии. – Ташкент: «Fan va texnologiya», 2011. – 248 с.
15 Чалов Р.С. Географические исследования русловых процессов. – М.: Изд-во МГУ, 1979. – 232 с.
16 Шамов Г.И. Речные наносы. – Л.: Гидрометеоиздат, 1959. – 378 с.
17 Щеглова О.П. Генетический анализ и картографирование стока взвешенных наносов рек Средней Азии. – Л.: Гидрометеоиздат, 1984. – 127 с.
18 Шульц В.Л. Реки Средней Азии. Ч. 1,2. – Л.: Гидрометеоиздат, 1965. – 691 с.
Kutilmoqda