Samarali korporativ boshqaruv korxonaning muvaffaqiyatli faoliyatining muhim sharti hisoblanadi. Barqaror rivojlanishni aniqlovchi, aksiyadorlar, mijozlar va boshqa aloqador shaxslarning huquqlari va haqlarini himoya qiluvchi, korxonaning moliyaviy faoliyatini oshirish sohasidagi eng muhim yo‘nalishi bo‘lib xizmat qiladi. Korporativ boshqaruvning oilaviy modeli yoki oilaviy kapitalizm hamda oilaviy biznes guruhlari dunyoning deyarli barcha mamlakatlarida keng tarqalgan. Bunday korporativ boshqaruv tizimi Osiyo va Lotin Amerikasi mamlakatlarida, Kanadada, shuningdek, Yevropa mamlakatlarida (Shvetsiya, Italiya va Fransiya) keng tarqalgan. Bunda yirik korporatsiyalar bir oila a’zolari tomonidan boshqarib boriladi. Mazkur maqolada xorij amaliyotida, xususan, Shvetsiyada korporativ boshqaruv tizimining o‘ziga xos xususiyatlari o‘rganilgan bo‘lib, unda korporativ boshqaruv nazariyalari va asosiy tamoyillari evolyutsiyasi, korporativ boshqaruvning korxonalarni investitsion ta’minlashdagi o‘rni, uning zamonaviy uslublari va modellari, institutsional asoslari kabi masalalar nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Shu bilan birga, Shvetsiyada korporativ boshqaruv organlari va ularning ijro etuvchi organ bilan o‘zaro ta’siri, nazorat organlarining vazifalari va funksiyalari, korporativ madaniyat, korxonalarga jalb qilingan investitsiyalarning shaffofligi va korporativ boshqaruv samaradorligini baholash hamda korporativ firibgarlik riskini oldini olish hamda unga qarshi kurashish jarayonining asosiy bosqichlari tahlil qilingan.
Samarali korporativ boshqaruv korxonaning muvaffaqiyatli faoliyatining muhim sharti hisoblanadi. Barqaror rivojlanishni aniqlovchi, aksiyadorlar, mijozlar va boshqa aloqador shaxslarning huquqlari va haqlarini himoya qiluvchi, korxonaning moliyaviy faoliyatini oshirish sohasidagi eng muhim yo‘nalishi bo‘lib xizmat qiladi. Korporativ boshqaruvning oilaviy modeli yoki oilaviy kapitalizm hamda oilaviy biznes guruhlari dunyoning deyarli barcha mamlakatlarida keng tarqalgan. Bunday korporativ boshqaruv tizimi Osiyo va Lotin Amerikasi mamlakatlarida, Kanadada, shuningdek, Yevropa mamlakatlarida (Shvetsiya, Italiya va Fransiya) keng tarqalgan. Bunda yirik korporatsiyalar bir oila a’zolari tomonidan boshqarib boriladi. Mazkur maqolada xorij amaliyotida, xususan, Shvetsiyada korporativ boshqaruv tizimining o‘ziga xos xususiyatlari o‘rganilgan bo‘lib, unda korporativ boshqaruv nazariyalari va asosiy tamoyillari evolyutsiyasi, korporativ boshqaruvning korxonalarni investitsion ta’minlashdagi o‘rni, uning zamonaviy uslublari va modellari, institutsional asoslari kabi masalalar nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Shu bilan birga, Shvetsiyada korporativ boshqaruv organlari va ularning ijro etuvchi organ bilan o‘zaro ta’siri, nazorat organlarining vazifalari va funksiyalari, korporativ madaniyat, korxonalarga jalb qilingan investitsiyalarning shaffofligi va korporativ boshqaruv samaradorligini baholash hamda korporativ firibgarlik riskini oldini olish hamda unga qarshi kurashish jarayonining asosiy bosqichlari tahlil qilingan.
Эффективное корпоративное управление является важным условием успешной деятельности предприятия. Определяющее устойчивое развитие, защищающее права акционеров, клиентов и других заинтересованных лиц, служит важнейшим напрвлением деятельности предпрития в области повышения его финансовой эффективности.. Семейная модель корпоративного управления, или семейный капитализм и семейные бизнес-группы получила распространенте практически во всех странах мира. Такая система корпоративного управления часто встречается в странах Азии и Латинской Америки, в Канаде, а также в европейских странах (Швеция, Италия и Франция). Управление крупнейшими корпорациями осуществляется членами одной семьи. В данной статье рассмотрены особенности системы корпоративного управления в зарубежной практике, в частности, в Швеции, где теоретически и практически проанализированы такие вопросы, как эволюция теорий и основных принципов корпоративного управления, роль корпоративного управления в инвестиционном обеспечении предприятий, его современные методы и модели, институционные вопросы. Кроме того, проанализированы органы корпоративного управления в Швеции и их взаимодействие с испольнительным органом, задачи и функции контролирующих органов, корпоративная культура, оценка прозрачности инвестиций в предприятия и эффективности корпоративного управления, а также основные этапы процесса предупреждения и борьбы с риском корпоративного мошенничества.
Effective corporate governance is an important condition for the successful operation of an enterprise. Defining sustainable development, protecting the rights of shareholders, customers and other stakeholders, serves as the most important direction of the enterprise's activities in the field of improving its financial efficiency.. The family model of corporate governance, or family capitalism and family business groups, has become widespread in almost all countries of the world. Such a corporate governance system is often found in Asian and Latin American countries, in Canada, as well as in European countries (Sweden, Italy and France). The management of the largest corporations is carried out by members of the same family. This article examines the features of the corporate governance system in foreign practice, in particular, in Sweden, where theoretically and practically analyzed such issues as the evolution of theories and basic principles of corporate governance, the role of corporate governance in the investment support of enterprises, its modern methods and models, institutional issues. In addition, corporate governance bodies in Sweden and their interaction with the executive body, the tasks and functions of regulatory bodies, corporate culture, assessment of the transparency of investments in enterprises and the effectiveness of corporate governance, as well as the main stages of the process of preventing and combating the risk of corporate fraud are analyzed.
№ | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
---|---|---|---|
1 | Azimova D.M. | “Davlat boshqaruvi” kafedrasi dotsenti, Iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) | Toshkent davlat yuridik universiteti |
№ | Havola nomi |
---|---|
1 | Триcкер Б. Корпоративное управление: принципы, политика и парктика. –Oxford University Press, 2015. |
2 | Хессель М. Корпоративное упарвление. – М.: ИНФРА-М, 1996. |
3 | Зайнутдинов Ш.Н. Корпоратив бошқарув асослари. – Тошкент: Академия, 2006. – Б. 47. |
4 | Азимова Д.М. Актуальные тенденции развития управления персоналом в нынешних реалиях // «Общество и инновации» научно-электронный журнал. 03, 2023 / ISSN 2181-1415. – C. 353. |
5 | Ashurov Z.A., Jalilov F.A., Urinov B.N. Zamonaviy korporativ boshqaruv (xorijiy tajriba). – Toshkent: Iqtisodiyot, 2021. – B. 195. |
6 | Suyunov D. Korporativ boshqaruv mexanizmi: muammo va yechimlar. Monografiya. – Toshkent: Moliya, 2008. – B. 204. |
7 | Бочаров В.В. Корпоративные финансы. – Спб.: Учебное пособие, 2017. – C. 272. |
8 | Xodiyev B.Yu. Korporativ boshqarish. – Toshkent: Iqtisodiyot, 2010. – B. 257. |
9 | Swedish Corporate Governance Code. Applicable from 1 January 2020. |
10 | Daum J.H. How corporate governance changed from 1986 to 2010 // Bloomberg Business Week, 2010. |
11 | Breadly R.A., Vyers S.C., Allen F. Principles of Corporate Finance, 11th Global Edition. – P. 134. |
12 | Дементьева А.Г. Модели корпоративного управления: опыт зарубежных стран и России // Право и управление. XXI век, 2008. № 8. |
13 | Ashurov D. Reforming corporate governance in Uzbekistan in line with the global principles // SAARJ Journal on Banking & Insurance Research, 2017. 6 (1). – P. 44-55. |
14 | Гулямов С.С. Задачи совершенствования системного корпоративного управления в Узбекистане // Корпоративное управление в Узбекистане. Материалы научно-практической конференции. – Тошкент, 2004. – C. 143-145. |
15 | Urinov B.N., Kenjayeva U.F. Korporativ boshqaruvning ilg‘or amaliyoti va modellari // Iqtisodiyot va ta’lim, 2022. 3-son. |