Ushbu maqolada universitet modeli ilmiy tushunchasining asl mazmun-mohiyati, nazariy asoslari va ahamiyati batafsil yoritilgan. Universitet modellari paydo bo‘lishi va shakllanishida tarixiy, iqtisodiy, ijtimoiy hamda madaniy omillarning bevosita ta’siri o‘zaro tahlil qilingan. Har bir model shakllanib, rivojlanar ekan, uning avvalgisidan o‘xshash va farqli jihatlari muhokama qilingan. Tadqiqotda namuna sifatida nafaqat O‘zbekiston hududidagi, balki Gumboldt, Amerika va Osiyo kabi universitet modellarining ham o‘ziga xos jihatlari sanab o‘tilgan va ularning ta’lim jarayoniga hozirgacha ko‘rsatgan ta’siri alohida izohlangan. Xususan, uchinchi va to‘rtinchi avlod universitetlarining hozirgi oliy ta’lim tizimidagi bilim sifatiga ta’siri sezilarli darajada oshib bormoqda. Shu bois O‘zbekiston oliy ta’lim tizimida ushbu zamonaviy va ilg‘or modellarni qo‘llash imkoniyatlari va istiqbollari alohida e’tiborga olingan. Ushbu tahlillar orqali universitet modellarining rivojlanish sur’ati va ularning ta’lim sifatiga ta’siri ilmiy asosda ko‘rib chiqilgan.
Ushbu maqolada universitet modeli ilmiy tushunchasining asl mazmun-mohiyati, nazariy asoslari va ahamiyati batafsil yoritilgan. Universitet modellari paydo bo‘lishi va shakllanishida tarixiy, iqtisodiy, ijtimoiy hamda madaniy omillarning bevosita ta’siri o‘zaro tahlil qilingan. Har bir model shakllanib, rivojlanar ekan, uning avvalgisidan o‘xshash va farqli jihatlari muhokama qilingan. Tadqiqotda namuna sifatida nafaqat O‘zbekiston hududidagi, balki Gumboldt, Amerika va Osiyo kabi universitet modellarining ham o‘ziga xos jihatlari sanab o‘tilgan va ularning ta’lim jarayoniga hozirgacha ko‘rsatgan ta’siri alohida izohlangan. Xususan, uchinchi va to‘rtinchi avlod universitetlarining hozirgi oliy ta’lim tizimidagi bilim sifatiga ta’siri sezilarli darajada oshib bormoqda. Shu bois O‘zbekiston oliy ta’lim tizimida ushbu zamonaviy va ilg‘or modellarni qo‘llash imkoniyatlari va istiqbollari alohida e’tiborga olingan. Ushbu tahlillar orqali universitet modellarining rivojlanish sur’ati va ularning ta’lim sifatiga ta’siri ilmiy asosda ko‘rib chiqilgan.
В статье подробно излагаются истинная сущность, теоретические основы и значение научной концепции модели университета. Анализируется непосредственное влияние исторических, экономических, социальных и культурных факторов на возникновение и формирование моделей университетов. По мере формирования и развития каждой модели обсуждались ее сходства и отличия от предыдущей. В исследовании перечислены специфические аспекты университетских моделей не только в Узбекистане, но и в гумбольдтовской, американской и азиатской моделях, а также подробно объяснено их влияние на образовательный процесс на сегодняшний день. В частности, существенно возрастает влияние университетов третьего и четвертого поколения на качество знаний в современной системе высшего образования. Поэтому особое внимание уделено возможностям и перспективам применения этих современных и передовых моделей в системе высшего образования Узбекистана. В ходе этих анализов на научной основе были изучены темпы развития моделей университетов и их влияние на качество образования.
This article provides a detailed explanation of the true essence, theoretical foundations and significance of the scientific concept of the university model. The direct influence of historical, economic, social and cultural factors on the emergence and formation of university models is analyzed. As each model is formed and develops, its similarities and differences from the previous one are discussed. The study uses as an example the specific features of not only university models in Uzbekistan, but also Humboldt, American and Asian models, and their impact on the educational process so far is explained. In particular, the impact of third and fourth generation universities on the quality of knowledge in the current higher education system is significantly increasing. Therefore, special attention is paid to the possibilities and prospects of using these modern and advanced models in the higher education system of Uzbekistan. Through these analyses, the pace of development of university models and their impact on the quality of education are considered on a scientific basis.
№ | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
---|---|---|---|
1 | Ziyoyeva .U. | “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi magistri | Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti |
№ | Havola nomi |
---|---|
1 | Rahimberdiyev S.B. O‘rta asr universitetlari tarixi // ученый XXI века, 2024. № 1. – B. 1-7. |
2 | Lapteva A, Efimov V. New Generation of Universities. University 4.0 // Journal of siberian federal university humanities & social sciences, 2016. № 9. – P. 2681-2696b. DOI:10.17516/1997-1370-2016-9-11-2681-2696 |
3 | Kasimova F.T., Mirjalilova Sh.M. Ta’limda innovatsiyalar va universitet 3.0 modeli // Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies, 2023. – B. 306-309. ISSN: 2835-3730. |
4 | URL: https://www.academia.edu/122029527/ORTA_ASR_UNIVERSITETLARI_TARIXI |
5 | URL: https://yuz.uz/uz/news/universitet-30-tushunchasi-haqida |
6 | URL:https://econferenceseries.com/index.php/icmsss/article/download/2052/2006/2047 |