6

Bugungi kunda boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga ekologik ta’lim va ekologik tarbiyani tushuntirish alohida o‘rin tutadi. Zotan, kundan kunga turli ekologik muammolar kelib chiqmoqda. Mamlakatimizda yuz berayotgan iqlim o‘zgarishlari qurg‘oqchilikka olib kelmoqda. Qolaversa, insonlar tashlaydigan chiqindilardan, kunlik ishlatadigan suv miqdorlarining hisobi insonlarni hayratga solishi aniq. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini sinfdan va maktabdan tashqari holatlarda, ularga ekologik ta’lim-tarbiyani tarkib toptirish, ularga tabiat, atrof-muhit bilan qanday munosabatda bo‘lishni o‘rgatish ta’lim nazariyasi va amaliyotining eng dolzarb mavzusiga aylanmoqda. Ushbu maqolada ekologik ta’lim tarbiyaning mazmun-mohiyati, uning inson va jamiyat hayotifagi ahamiyatlari yoritilgan. Bu mavzu yuzasidan atrof-muhitni asrash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, ekologik madaniyatni shakllantirish, shuningdek, yosh avlodda ekologik ongni rivojlantirish bo‘yicha samarali metodlar va vositalar bayoni berildi. Maqolada ekologik ta’lim-tarbiyaning oila, maktabgacha ta’lim muassasalari, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari bilan uzviyligi hamda bu jarayonda jamoatchilikning o‘rni va munosabati haqida ma’lumotlar keltirilgan. Ushbu mavzu atrof-muhitni muhofaza qilishning dolzarb masalalarini hal qilish, barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish va insoniyatning ekologik xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi.

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 28-04-2025
  • O'qishlar soni 6
  • Nashr sanasi 21-02-2025
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar197-206
Ўзбек

Bugungi kunda boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga ekologik ta’lim va ekologik tarbiyani tushuntirish alohida o‘rin tutadi. Zotan, kundan kunga turli ekologik muammolar kelib chiqmoqda. Mamlakatimizda yuz berayotgan iqlim o‘zgarishlari qurg‘oqchilikka olib kelmoqda. Qolaversa, insonlar tashlaydigan chiqindilardan, kunlik ishlatadigan suv miqdorlarining hisobi insonlarni hayratga solishi aniq. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini sinfdan va maktabdan tashqari holatlarda, ularga ekologik ta’lim-tarbiyani tarkib toptirish, ularga tabiat, atrof-muhit bilan qanday munosabatda bo‘lishni o‘rgatish ta’lim nazariyasi va amaliyotining eng dolzarb mavzusiga aylanmoqda. Ushbu maqolada ekologik ta’lim tarbiyaning mazmun-mohiyati, uning inson va jamiyat hayotifagi ahamiyatlari yoritilgan. Bu mavzu yuzasidan atrof-muhitni asrash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, ekologik madaniyatni shakllantirish, shuningdek, yosh avlodda ekologik ongni rivojlantirish bo‘yicha samarali metodlar va vositalar bayoni berildi. Maqolada ekologik ta’lim-tarbiyaning oila, maktabgacha ta’lim muassasalari, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari bilan uzviyligi hamda bu jarayonda jamoatchilikning o‘rni va munosabati haqida ma’lumotlar keltirilgan. Ushbu mavzu atrof-muhitni muhofaza qilishning dolzarb masalalarini hal qilish, barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish va insoniyatning ekologik xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi.

Русский

На сегодняшний день объяснение экологического образования и экологического воспитания учащимся начальных классов занимает особое место. Дело в том, что с каждым днем возникают различные экологические проблемы. Изменения климата в нашей стране приводят к засухам. Более того, количество отходов, выбрасываемых людьми, и объемы ежедневно потребляемой воды удивляют и вызывают беспокойство. Формирование экологического образования и воспитания у учащихся начальных классов как в школе, так и за её пределами, обучение их правильному отношению к природе и окружающей среде становится одной из наиболее актуальных тем теории и практики образования. В данной статье раскрыты содержание и сущность экологического образования и воспитания, а также их значение в жизни человека и общества. В контексте данной темы рассматриваются эффективные методы и инструменты для охраны окружающей среды, рационального использования природных ресурсов, формирования экологической культуры, а также развития экологического сознания у подрастающего поколения. В статье приводится информация о взаимосвязи экологического образования и воспитания с семьёй, дошкольными образовательными учреждениями и учащимися начальных классов, а также о роли общественности в этом процессе. Эта тема направлена на решение актуальных вопросов охраны окружающей среды, достижение целей устойчивого развития и обеспечение экологической безопасности человечества.

English

In today’s world, explaining ecological education and ecological upbringing to primary school students holds a special place. Indeed, various ecological problems are emerging day by day. The climate changes occurring in our country are leading to drought. Furthermore, the amount of waste produced by people and the calculation of daily water consumption can indeed astonish individuals. Teaching primary school students about ecological education and upbringing both inside and outside the classroom, and how to relate to nature and the environment is becoming one of the most pressing topics in educational theory and practice. This article discusses the essence of ecological education and upbringing, as well as their significance in human life and society. It outlines effective methods and tools for preserving the environment, utilizing natural resources wisely, developing ecological culture, and fostering ecological awareness among the younger generation. The article also provides information about the continuity of ecological education between families, preschool institutions, and primary school students, as well as the role and attitude of society in this process. This topic serves to address urgent issues related to environmental protection, achieve sustainable development goals, and ensure humanity's ecological safety.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Sattorova .S. Talaba Oʻzbekiston-Finlandiya pedagogika instituti
Havola nomi
1 O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi 2018-yil 8-dekabrdagi 997-son qaror // Lex.uz. URL: https://lex.uz/docs/4097073
2 Asatova B. F. Matematika o‘qitish metodikasi // Innovations in Technology and Science Education. 2023, T. 2, №8. – B. 1225-1230.
3 Yormatova D. Yo., Xushvaqtova X. S. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish. – Toshkent. 2018. – B. 30-38.
4 Mamashokirova F. K., Isaqjonova O. A., Maxammadjonova S. F. Ekologiyaning atrofga ta’siri, kelib chiqishi va umumiy tavsifi // Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan. – 2023, T. 1, №8. – B. 98-103.
5 Raxmatullayeva N. S. O‘quvchi-yoshlarda ekologik madaniyatni shakllantirish: muammo va yechimlar // Pedagogs International Research Journal. 2022, T. 3, №2. – B. 185-189.
6 Saparov B. B., Mambetov A. K., Qadirbergenova N., Ibragimov J. Mashinasozlik sanoatida ekologik muammolar va ularning tasnifi. – Nukus. 2024. – B. 238-240.
7 Smailova M. M. Kichik maktab o‘quvchilarida ekologik dunyoqarashni shakllantirishning psixologik-pedagogik xususiyatlari. 2023. – B. 240-245.
8 Suyunova M. A. Maktabgacha yoshdagi bolalarda ekologik dunyoqarashni shakllantirish muammolari // Eurasian Journal of Social Sciences, Philosophy and Culture. 2023, T. 3, №11. – B. 63-69.
9 Xo‘janazarov O‘. E., Yoqubjonova Sh. T. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish. 2018. – B. 18-20.
Kutilmoqda