Ushbu maqolada Scratch dasturining 1-sinf o‘quvchilarining tasavvurini rivojlantirish va alifbeni o‘rganish jarayonidagi roli tahlil qilinadi. Zamonaviy ta’lim jarayonida interaktiv va innovatsion texnologiyalarning o‘rni muhim ahamiyat kasb etmoqda. Scratch yordamida yaratilgan ta’limiy o‘yinlar, animatsiyalar va mashqlar o‘quvchilarning kreativ fikrlashi hamda o‘qish va yozish ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Scratch dasturlash tili orqali ma’lumotlarni vizuallashtirish o‘quvchilarning tasavvurini kengaytirish va ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish imkonini beradi. “Alifbo” harflarini harakatga keltirish va ularning talaffuzini mashq qildirish orqali harflarni yaxshiroq idrok etishlariga yordam beriladi. Bundan tashqari, harflar yordamida so‘zlarning ma’no va tuzilishi jihatidan o‘xshashliklarini topish, so‘zlar orasidagi farq va o‘xshashliklarni ajratish, bosh harflardan muayyan ma’no chiqarish kabi mashqlar bajarilishi mumkin. Shuningdek, o‘yin sahnalarida skriptlar yordamida so‘z va harflarni vizuallashtirish o‘quvchilarning tasavvurini rivojlantirishga, shuningdek, ijodiy fikrlashning analogiya, taqqoslash va umumlashtirish kabi usullarini o‘zlashtirishiga samarali ta’sir ko‘rsatishi asoslangan. Maqolada Scratch platformasining imkoniyatlari, uning boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun samaradorligi va tasavvurni rivojlantirishga qo‘shadigan hissasi yoritilgan.
Ushbu maqolada Scratch dasturining 1-sinf o‘quvchilarining tasavvurini rivojlantirish va alifbeni o‘rganish jarayonidagi roli tahlil qilinadi. Zamonaviy ta’lim jarayonida interaktiv va innovatsion texnologiyalarning o‘rni muhim ahamiyat kasb etmoqda. Scratch yordamida yaratilgan ta’limiy o‘yinlar, animatsiyalar va mashqlar o‘quvchilarning kreativ fikrlashi hamda o‘qish va yozish ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Scratch dasturlash tili orqali ma’lumotlarni vizuallashtirish o‘quvchilarning tasavvurini kengaytirish va ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish imkonini beradi. “Alifbo” harflarini harakatga keltirish va ularning talaffuzini mashq qildirish orqali harflarni yaxshiroq idrok etishlariga yordam beriladi. Bundan tashqari, harflar yordamida so‘zlarning ma’no va tuzilishi jihatidan o‘xshashliklarini topish, so‘zlar orasidagi farq va o‘xshashliklarni ajratish, bosh harflardan muayyan ma’no chiqarish kabi mashqlar bajarilishi mumkin. Shuningdek, o‘yin sahnalarida skriptlar yordamida so‘z va harflarni vizuallashtirish o‘quvchilarning tasavvurini rivojlantirishga, shuningdek, ijodiy fikrlashning analogiya, taqqoslash va umumlashtirish kabi usullarini o‘zlashtirishiga samarali ta’sir ko‘rsatishi asoslangan. Maqolada Scratch platformasining imkoniyatlari, uning boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun samaradorligi va tasavvurni rivojlantirishga qo‘shadigan hissasi yoritilgan.
В данной статье анализируется роль программы Scratch в развитии воображения и изучении алфавита у учащихся 1-х классов. Роль интерактивных и инновационных технологий в современном образовательном процессе приобретает все большее значение. Образовательные игры, анимации и упражнения, созданные с помощью Scratch, служат развитию креативного мышления учащихся и навыков чтения и письма. Визуализация данных с помощью языка программирования Scratch позволяет расширить воображение учащихся и развить навыки творческого мышления. Путем приведения в движение букв “алфавита” и упражнения в их произношении им помогают лучше воспринимать буквы. Кроме того, с помощью букв можно выполнять такие упражнения, как нахождение сходства слов по значению и структуре, различение различий и сходств между словами, выведение определенного значения из заглавных букв. Также обосновано, что визуализация слов и букв с помощью скриптов в игровых сценах эффективно влияет на развитие воображения учащихся, а также на овладение такими методами творческого мышления, как аналогия, сравнение и обобщение. В статье освещаются возможности платформы Scratch, ее эффективность для учащихся начальных классов и ее вклад в развитие воображения.
This article analyzes the role of the Scratch program in the process of developing imagination and learning the alphabet in 1st grade students. The role of interactive and innovative technologies in the modern educational process is becoming increasingly important. Educational games, animations, and exercises created using Scratch serve to develop students’ creative thinking and reading and writing skills. Visualization of data using the Scratch programming language allows students to expand their imagination and develop creative thinking skills. By activating the letters of the “alphabet” and practicing their pronunciation, they are helped to better understand the letters. Additionally, exercises can be performed using letters to find similarities in words in terms of meaning and structure, distinguish differences and similarities between words, and derive specific meanings from capital letters. It is also substantiated that the visualization of words and letters using scripts in game scenes has an effective impact on the development of students’ imagination, as well as on mastering such methods of creative thinking as analogy, comparison, and generalization. The article highlights the capabilities of the Scratch platform, its effectiveness for elementary school students, and its contribution to imagination development.
№ | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
---|---|---|---|
1 | Normurodova S.X. | “Informatika va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi katta o‘qituvchi | Shahrisabz davlat pedagogika instituti |
№ | Havola nomi |
---|---|
1 | Azizxo‘jayev, A. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. – Toshkent: Fan, 2006. – B. 56-58. |
2 | G‘ofurov, U., Xasanbayeva, M. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarda o‘qish va yozish malakasini shakllantirish. – Toshkent: O‘qituvchi, 2010. – B. 125. |
3 | Resnick, M. Lifelong Kindergarten: Cultivating Creativity through Projects, Passion, Peers, and Play. – MIT Press, 2017. – P. 52. |
4 | UNESCO. Digital Learning: Policies and Practices in Early Childhood Education. URL: www.unesco.org |
5 | Scratch Foundation. Scratch Programming Guide for Educators. – URL: https://scratch.mit.edu/ |
6 | Xo‘jayev, N. Raqamli texnologiyalar va ta’lim jarayoni. – Toshkent: Innovatsiya, 2019. – B. 47. |
7 | Yusupov, M. Interaktiv o‘qitish usullari va ularning ta’lim jarayonidagi ahamiyati. – Toshkent: Universitet nashriyoti, 2020. – B. 58. |
8 | Normurodova, S. X., et al. Using mind maps in formation of imagination and creative thinking skills in 5-6 year-old children // European Journal of Molecular and Clinical Medicine. 2020, Vol. 7, No. 11. – P. 339-343. |
9 | Нормуродова, С. Развитие воображения и навыков творческого мышления учащихся 1-го класса при обучении алфавиту с помощью программы Scratch // Предпринимательства и педагогика. 2024, Т. 3, № 3. – С. 144-150. |
10 | Ganiev, A. G., et al. The role of travel lessons in the Shahrisabz Zoo in teaching foreign languages and developing their imagination to pupils of preschool educational institutions // International scientific and practical conference. – Kazakhstan, Pavlodar, 2020. – P. 249-251. |
11 | Xoliqulovna, Normurodova Sadoqat, Norova Dilobar Baxromovna. AppGyver platformasi imkoniyatlarini o‘rganish // Modern education and development. 2025, № 17. – P. 152-159. |
12 | Normuroda, S., Asadova, Sh. Raqamli iqtisodiyot sharoitida ижтимоий ва иқтисодий жараёнларни ривожлантиришнинг усуллари // Наука и технология в современном мире. 2024, Т. 3, № 14. – С. 25-29. |