Adabiyotda gender ifodasi – bu ijtimoiy normalar, qadriyatlar hamda hokimiyat tuzilmalarini tahlil qilishda muhim metodologik asos bo‘lib xizmat qiladi. Ayniqsa, o‘zbek adabiyoti doirasida gender dinamikasini o‘rganish orqali madaniy jihatdan rang-barang kontekstlarda shaxsiyat, agentlik (ya’ni insonning ijtimoiy faoliyat yuritish imkoniyati) va ijtimoiy o‘zgarishlarning murakkab hamda ko‘p qatlamli manzarasini yoritish imkoniyati yuzaga keladi. So‘nggi yillarda bu yo‘nalish akademik muhitda alohida e’tibor markaziga aylangan bo‘lib, adabiy matnlarda gender tasviri, unga oid diskurslar va ayol obrazlarining tahlili tobora dolzarb mavzulardan biriga aylanmoqda. Ushbu maqolada zamonaviy o‘zbek adabiyotida ayol obrazlarining tasviri, ularning badiiy talqini hamda gender dinamikasining badiiy hikoyalardagi ifodalanish xususiyatlari chuqur tahlil qilinadi.
Adabiyotda gender ifodasi – bu ijtimoiy normalar, qadriyatlar hamda hokimiyat tuzilmalarini tahlil qilishda muhim metodologik asos bo‘lib xizmat qiladi. Ayniqsa, o‘zbek adabiyoti doirasida gender dinamikasini o‘rganish orqali madaniy jihatdan rang-barang kontekstlarda shaxsiyat, agentlik (ya’ni insonning ijtimoiy faoliyat yuritish imkoniyati) va ijtimoiy o‘zgarishlarning murakkab hamda ko‘p qatlamli manzarasini yoritish imkoniyati yuzaga keladi. So‘nggi yillarda bu yo‘nalish akademik muhitda alohida e’tibor markaziga aylangan bo‘lib, adabiy matnlarda gender tasviri, unga oid diskurslar va ayol obrazlarining tahlili tobora dolzarb mavzulardan biriga aylanmoqda. Ushbu maqolada zamonaviy o‘zbek adabiyotida ayol obrazlarining tasviri, ularning badiiy talqini hamda gender dinamikasining badiiy hikoyalardagi ifodalanish xususiyatlari chuqur tahlil qilinadi.
Гендерное выражение в литературе служит важной методологической основой для анализа социальных норм, ценностей и властных структур. В частности, изучение гендерной динамики в рамках узбекской литературы позволяет осветить сложную и многослойную картину личности, агентства (т.е. возможности человека осуществлять социальную деятельность) и социальных изменений в культурно разнообразных контекстах. В последние годы это направление стало центром особого внимания в академической среде, и изображение гендера в литературных текстах, связанные с ним дискурсы и анализ женских образов становятся все более актуальными темами. В данной статье глубоко анализируются изображение женских образов в современной узбекской литературе, их художественная интерпретация и особенности выражения гендерной динамики в художественных рассказах.
Gender expression in literature serves as an important methodological basis for analyzing social norms, values, and power structures. Especially within the framework of Uzbek literature, by studying gender dynamics, there is an opportunity to illuminate the complex and multi-layered picture of personality, agency (the possibility of a person’s social activity) and social changes in culturally diverse contexts. In recent years, this area has become a center of special attention in the academic environment, and the depiction of gender in literary texts, related discourses, and the analysis of female images are becoming increasingly relevant topics. This article thoroughly analyzes the depiction of female characters in modern Uzbek literature, their artistic interpretation, and the features of expressing gender dynamics in literary stories.
№ | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
---|---|---|---|
1 | Maqsudaliyeva Y.N. | “O‘zbek tili va adabiyoti” kafedrasi magistranti | Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti |
№ | Havola nomi |
---|---|
1 | Eshonkulova G. O‘zbek oilalarida gender tenglik munosabatlarini ta’minlashning ijtimoiy‑psixologik omillari // Жамият ва инновациялар. – Toshkent, 2022. № 4 (3). – B. 220-225. URL: https://inscience.uz/index.php/socinov/index |
2 | Xo‘jayeva D.D. Ayollar haq‑huquqlari va erkinliklarining xalqaro kafolatlari: xalqaro tajriba // Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi. – Toshkent, 2020. |
3 | Шнирова О. Хотин‑қизлар ҳаракати ривожланиши тарихи, Совет даврида “хотин‑қизлар” // Гендер муносабатлар назарияси ва амалиётига кириш. – Toshkent, 2007. |
4 | Eshmatova Y.B. Istiqlol davri o‘zbek qissachiligida ayol ruhiyatining badiiy talqini (Independence is an Artistic Interpretation of the Female Psyche in Uzbek Short Stories): Filol. fan. nomz. … diss. – Toshkent, 2020. – B. 167. |
5 | Kim L. Гендер стереотиплари // Гендер муносабатлар назарияси ва амалиётига кириш. – Toshkent, 2007. |
6 | Azimov A. Islam and the present time. – Tashkent, Uzbekistan, 1991. |
7 | Abdukayum Y. Collection of short stories. – Toshkent: Yulduz, 2019. |
8 | Alimova N. The multiculturalism and “New Americans” in the modern American literature // Polish Journal of Science, 2021. |