69

Maqolada tuproq unumdorligini oshirish va oziq moddalar muvozanatini tiklashda organo-mineral
kompostlarning ahamiyati yoritilgan. Tadqiqotlarda turli miqdordagi go‘ng, glaukonit agrorudasi va shirinmiya chiqindisi
asosida tayyorlangan kompostlarning qo‘llanilishi tuproqdagi gumus, azot, fosfor va kaliyning harakatchan shakllariga ta’siri
o‘rganildi. Natijalarga ko‘ra, organo-mineral kompostlar tuproqda oziq moddalar harakatchanligini oshirib, o‘simliklar
tomonidan ularning o‘zlashtirilish darajasini yaxshilangan. Shuningdek, ularning qo‘llanilishi tuproqning agrobiologik
xususiyatlarini barqarorlashtirishda samarali ekanligi aniqlandi.

  • Internet havola
  • DOI10.63241/2025472akhv
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 07-10-2025
  • O'qishlar soni 69
  • Nashr sanasi 26-09-2025
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar209-211
Ўзбек

Maqolada tuproq unumdorligini oshirish va oziq moddalar muvozanatini tiklashda organo-mineral
kompostlarning ahamiyati yoritilgan. Tadqiqotlarda turli miqdordagi go‘ng, glaukonit agrorudasi va shirinmiya chiqindisi
asosida tayyorlangan kompostlarning qo‘llanilishi tuproqdagi gumus, azot, fosfor va kaliyning harakatchan shakllariga ta’siri
o‘rganildi. Natijalarga ko‘ra, organo-mineral kompostlar tuproqda oziq moddalar harakatchanligini oshirib, o‘simliklar
tomonidan ularning o‘zlashtirilish darajasini yaxshilangan. Shuningdek, ularning qo‘llanilishi tuproqning agrobiologik
xususiyatlarini barqarorlashtirishda samarali ekanligi aniqlandi.

Русский

В статье подчеркивается значение органоминеральных компостов в повышении плодородия почв и
восстановлении баланса питательных веществ. В ходе исследований изучено влияние использования компостов, при-
готовленных на основе различного количества навоза, глауконитовой агроруды и отходов сахарного тростника, на
содержание подвижных форм гумуса, азота, фосфора и калия в почве. Результаты показали, что органоминеральные
компосты повышают подвижность питательных веществ в почве и улучшают уровень их усвоения растениями. Также
установлено, что их применение эффективно стабилизирует агробиологические свойства почвы.

English

The article highlights the importance of organo-mineral composts in increasing soil fertility and restoring nutrient
balance. The research investigated the effect of the use of composts prepared on the basis of different amounts of manure,
glauconite agro-ore and sugarcane waste on the mobile forms of humus, nitrogen, phosphorus and potassium in the soil.
According to the results, organo-mineral composts increased the mobility of nutrients in the soil and improved the level of
their absorption by plants. It was also found that their use is effective in stabilizing the agrobiological properties of the soil.

Havola nomi
1 1. Hasanov B. Organo-mineral kompostlarning agrobiologik ta’siri. Uzbek Journal of Soil Science, 2020, 12(3), B. 45–58
2 2. Lal R. Enhancing crop yields in the developing countries through restoration of soil organic carbon pool in agricultural lands. Land Degradation & Development, 2006, 17(2), P. 197–209
3 3. Karimov A. Tuproq unumdorligi va organik o‘g‘itlar. Tashkent: Qishloq xo‘jaligi nashriyoti, 2018.
4 4. Методика агрохимических анализов почв и растений (Пятое изд. доп. СоюзНИХИ) - Ташкент. 1977. С. 188.
5 5. Olsen S. R. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. 1954, USDA Circular
6 6. Tursunov S. Oziq moddalar harakatchanligini aniqlash metodlari va amaliy tajribalar. Journal of Agricultural Research, 2021, 8(1), B. 22–36.
7 7. Ismoilov M. Kompost qo‘llashning tuproq strukturasiga ta’siri. Agroekologiya, 2019, 6(2), B. 13–27.
8 8. Zhang Y., Li X., Wang, H. Effects of organo-mineral composts on soil phosphorus dynamics and heavy metal immobilization: A long-term field study. Soil Biology & Biochemistry, 2022, P. 160, 108387
Kutilmoqda