5

Bugungi kunda dunyoda qazib olinishi qiyin bo‘lgan tabiiy gaz zahiralarining
ortib borishi, mahsuldor qatlamlarning suvlanishi natijasida o‘z-o‘zidan quduqlar debitining
pasayib borish holatlari yildan-yilga ortib bormoqda. Gaz va gazkondensat quduqlarini ishlatishda
quduq tubida suyuqlik yigʻilishi sodir bo‘ladi. Quduq tubida suyuqlik yigʻilishining sababi gaz
oqimining to‘liq olib tashlash uchun yetarli emasligidir. Ushbu maqolada Schlumberger
kompaniyasining PIPESIM dasturiy paketidan foydalangan holda gaz va gazkondensat konlarini
ishlatishning asosiy muammosi, quduq tubida qatlam va kondensatsiya suyuqligi yig‘ilmasdan
barqaror ishlashni ta’minlaydigan quduqning texnologik ish rejimini aniqlash yechimi ko‘rib
chiqildi. Alan konidagi 118-sonli quduqda gaz tarkibini aniqlash va barqaror holatdagi sizilish
rejimlari bo‘yicha gaz-gidrodinamik tadqiqotlar natijalari asosida quduqning ish rejimlarini
hisoblash uchun vertikal gaz qudug‘ining turli diametrli quvurlari maketi qurildi. Suyuqlikni olib
tashlash shartlarini ta’minlash uchun lift kolonnasining tushish chuqurligi va diametrini tanlash
bo‘yicha tavsiyalar berildi. PIPESIM dasturiy ta’minoti asosida lift kolonnasi diametri 60 mm yoki
undan kam bo‘lishi ilmiy asoslanib koʻrsatildi.

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 02-11-2025
  • O'qishlar soni 5
  • Nashr sanasi 30-09-2024
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar7-16
Ўзбек

Bugungi kunda dunyoda qazib olinishi qiyin bo‘lgan tabiiy gaz zahiralarining
ortib borishi, mahsuldor qatlamlarning suvlanishi natijasida o‘z-o‘zidan quduqlar debitining
pasayib borish holatlari yildan-yilga ortib bormoqda. Gaz va gazkondensat quduqlarini ishlatishda
quduq tubida suyuqlik yigʻilishi sodir bo‘ladi. Quduq tubida suyuqlik yigʻilishining sababi gaz
oqimining to‘liq olib tashlash uchun yetarli emasligidir. Ushbu maqolada Schlumberger
kompaniyasining PIPESIM dasturiy paketidan foydalangan holda gaz va gazkondensat konlarini
ishlatishning asosiy muammosi, quduq tubida qatlam va kondensatsiya suyuqligi yig‘ilmasdan
barqaror ishlashni ta’minlaydigan quduqning texnologik ish rejimini aniqlash yechimi ko‘rib
chiqildi. Alan konidagi 118-sonli quduqda gaz tarkibini aniqlash va barqaror holatdagi sizilish
rejimlari bo‘yicha gaz-gidrodinamik tadqiqotlar natijalari asosida quduqning ish rejimlarini
hisoblash uchun vertikal gaz qudug‘ining turli diametrli quvurlari maketi qurildi. Suyuqlikni olib
tashlash shartlarini ta’minlash uchun lift kolonnasining tushish chuqurligi va diametrini tanlash
bo‘yicha tavsiyalar berildi. PIPESIM dasturiy ta’minoti asosida lift kolonnasi diametri 60 mm yoki
undan kam bo‘lishi ilmiy asoslanib koʻrsatildi.

Havola nomi
1 [1] Ли Дж., Никенс. Г., Уэллс М. (2008). Эксплуатация обводняющихся газовых скважин. Технологические решения по удалению жидкости из скважин /Перевод с английского. Москва: ООО Премиум Инжиниринг. 384 с. [2] Тен. В.В. (2020). Причины обводнения газовых скважин и методы их устранения. II International scientific conference., (pp. 67-69.). Москва. [3] Орипова Ш., Ходжамуратов С., Адизов Б. (2022.). Проблемы при эксплуатации газовых и газоконденсатных скважин. Всероссийская научно-практическая конференция Диск- 2022., Часть 6., С. 122-126. Москва. [4] Билянский К.Б. (2020). Борьба с обводнением скважин. Молодой учёный. № 7 (297), С. 16-18. [5] Гасумов Э.Р. (2020). Прогнозирование времени обводнения и самозадавливания газовых скважин (на примере сеноманской залежи). Евразийский Союз Ученых. №8(77), С 19-22. [6] Цыганков М.С. (2018). Эксплуатация обводняющихся газовых скважин на месторождении. Международный студенческий научный вестник: –№2., С. 111-118.
2 [7] Фык И.М., Хрипко Е.И. (2015). Основы разработки и эксплуатации нефтяных и газовых месторождений: учебник. Харьков: Фолио. – 301 с. [8] Орипова Ш.К., Адизов Б.З., Акрамов Б.Ш. (2023). Способы эксплуатации скважин на завершающей стадии разработки газовых и газоконденсатных месторождений. O‘zMU xabarlari №3/1/1., 269-272 b. [9] Паникаровский Е.В., Паникаровский В.В. (2017). Методы поддержания проектных уровней добычи газа на заключительной стадии разработки месторождений. Нефть и газ. № 4, С. 80-83. [10] Орипова, Ш. К. (2022). Удаление жидкости из газовых скважин. Journal of Integrated Education and Research, 1(4),, 283-288. [11] Орипова, Ш., & Адизов, Б. (2023). Технологические и технико-экономические показатели доразработки газовых и газоконденсатных месторождений. Journal of Experimental Studies, 1(3),, 1-7. [12] Oripova Shahlo, Adizov Bobirjon, Akramov Baxshillo, & Umurzakov Azizbek. (2023). Construction of a three-dimensional geological and geophysical model of the alan field. Universum: технические науки, (3-5 (108)), 59-63. [13] Oripova Sh.K., Аkramov B.Sh., Аdizov B.Z. (2024). O‘zbekiston Respublikasi gaz va gazkondensat konlari quduqlarining o‘z-o‘zidan tiqilishi natijasida yo‘qotilayotgan tabiiy gaz miqdori. Zamonaviy taʼlimda fan va innovatsion tadqiqotlar №2/11., 4-18 b. [14] Орипова Ш.К. Акрамов Б.Ш., Адизов Б.З. (2024). Применение разработанных твердых пенообразователей для удаления жидкости из забоя газовых и газоконденсатных скважин. Innovatsion texnologiyalar Ilmiy-texnik jurnal 1(53)-son, 7-14 b. [15] Oripova S., Adizov B., Akramov B., & Umurzakov A. (2023). Analysis of the results of gas hydrodynamic studies of wells at Alan gas condensate fields. Universum: технические науки, (4-8 (109)), 38-40. [16] Oripova, S. ., Xojamuratov , S. ., Adizov , B. ., & Akramov , B. . (2022). Innovative technique and technology for the reconstruction of gas wells without damping them with their subsequent operation in concentric lift columns. Евразийский журнал академических исследований, 2(13), 249-252. https://in-academy.uz/index.php/ejar/article/view/7122
Kutilmoqda