An’anaviy kichik quvvatli piroliz qurilmalarida reaktorga yuklanadigan
xomashyo(biomassa)ni quritish uchun biomassani to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoqish, elektr qizdirish yoki
olingan muqobil yoqilg‘ilarni yoqish usullaridan foydalaniladi va xususiy ehtiyoji uchun issiqlik sarf
qilinadi. Shu sababli, piroliz uchun yuklanadigan biomassani quritishda yoqilg‘i-energiya
resurslarini tejash dolzarb ilmiy-texnik masala hisoblanadi. Piroliz texnologiyasi uchun tanlangan
biomassani quritishda zarur bo‘lgan issiqlik yuklamasini qoplash uchun yassi quyosh havo
kollektoridan foydalanish taklif qilindi. Jarayon uchun zarur bo‘lgan quritish kamerasi, yassi quyosh
havo kollektori va bioreaktorning zarur sifat parametrlari hamda ularning geometrik o‘lchamlari
tanlandi. Tahlillar asosida kichik piroliz qurilmasining texnologik sxemasi ishlab chiqildi.
Piroliz jarayonida bioreaktorga biomassani to‘g‘ridan-to‘g‘ri joylash orqali piroyoqilg‘ilarni
olishda uning sifat ko‘rsatkichlariga hamda biomassaga beriladigan issiqlik yuklamasining
ko‘payishiga olib keladi. Ushbu muammoning yechimi sifatida, bioreaktorga mahsulotni joylashdan
oldin yassi quyosh havo kollektorini qo‘llash orqali uni quritish taklifi berildi.
Ilmiy-texnik materiallar va ilmiy ishlanmalarni tahlil qilish asosida quyosh havo kollektorli
piroliz qurilmasining sxemasi va ishlash prinsipi asoslandi.
Taklif qilingan quyosh havo kollektorli piroliz qurilmasini amalda qo‘llanilishi natijasida
xomashyo(biomassa)ni quritish uchun sarflanadigan issiqlik energiyasi tejalishiga erishiladi.
Natijada, quyosh havo kollektorli piroliz qurilmasining energiya samaradorligi 15÷20% ga ortadi.
An’anaviy kichik quvvatli piroliz qurilmalarida reaktorga yuklanadigan
xomashyo(biomassa)ni quritish uchun biomassani to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoqish, elektr qizdirish yoki
olingan muqobil yoqilg‘ilarni yoqish usullaridan foydalaniladi va xususiy ehtiyoji uchun issiqlik sarf
qilinadi. Shu sababli, piroliz uchun yuklanadigan biomassani quritishda yoqilg‘i-energiya
resurslarini tejash dolzarb ilmiy-texnik masala hisoblanadi. Piroliz texnologiyasi uchun tanlangan
biomassani quritishda zarur bo‘lgan issiqlik yuklamasini qoplash uchun yassi quyosh havo
kollektoridan foydalanish taklif qilindi. Jarayon uchun zarur bo‘lgan quritish kamerasi, yassi quyosh
havo kollektori va bioreaktorning zarur sifat parametrlari hamda ularning geometrik o‘lchamlari
tanlandi. Tahlillar asosida kichik piroliz qurilmasining texnologik sxemasi ishlab chiqildi.
Piroliz jarayonida bioreaktorga biomassani to‘g‘ridan-to‘g‘ri joylash orqali piroyoqilg‘ilarni
olishda uning sifat ko‘rsatkichlariga hamda biomassaga beriladigan issiqlik yuklamasining
ko‘payishiga olib keladi. Ushbu muammoning yechimi sifatida, bioreaktorga mahsulotni joylashdan
oldin yassi quyosh havo kollektorini qo‘llash orqali uni quritish taklifi berildi.
Ilmiy-texnik materiallar va ilmiy ishlanmalarni tahlil qilish asosida quyosh havo kollektorli
piroliz qurilmasining sxemasi va ishlash prinsipi asoslandi.
Taklif qilingan quyosh havo kollektorli piroliz qurilmasini amalda qo‘llanilishi natijasida
xomashyo(biomassa)ni quritish uchun sarflanadigan issiqlik energiyasi tejalishiga erishiladi.
Natijada, quyosh havo kollektorli piroliz qurilmasining energiya samaradorligi 15÷20% ga ortadi.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Raxmatov D.T. | assistent | Toshkent Davlat texnika universiteti |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | [1] Raxmatov D.T., Piroliz va quyosh issiqligi yordamida organik chiqindilardan bioyoqilg‘i olish texnologiyasi // Enеrgiya va rеsurs tеjash muammolari, 2024. Maxsus son (№85) 309-317 b. [2] https://lex.uz/docs/4486125. [3] https://davlatdasturi.uz/uz-Latn/stateProgram?year=2022. [4] Muhammad U. Khan, Muhammad Ahmad, Muhammad Sultan, Ihsanullah Sohoo, Prakash C. Ghimire, Azlan Zahid, Abid Sarwar, Muhammad Farooq, Uzair Sajjad, Peyman Abdeshahian and Maryam Yousaf, Biogas Production Potential from Livestock Manure in Pakistan, Sustainability 2021, 13, 6751. https://doi.org/10.3390/su13126751. [5] Manitoba Agriculture, Food and Rural Development agrienv@gov.mb.camanitoba.ca/agriculture. [6] https://press.begarat.ru/novosti-uzbekistan/vystavka-uz/uzfood/ptitsevodstvo-v-yzbekistanerastushchaya- otrasl-uz/. [7] https://en.wikipedia.org/wiki/Chicken_manure. [8] Gobind Singh, M. R. Shamsuddin, Aqsha and S. W. Lim, Characterization of Chicken Manure from Manjung Region, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 458 (2018) 012084, doi:10.1088/1757-899X/458/1/012084. [9] Lee, J., et al., Enhancement of energy recovery from chicken manure by pyrolysis in carbon dioxide. J Clean Prod, 2017. 164: p. 146-152. [10] Faridullah, et al., Characterization of trace elements in chicken and duck litter ash. Waste Manag, 2009. 29(1): p. 265-271. [11] Ravindran, B., et al., Assessment of nutrient quality, heavy metals and phytotoxic properties of chicken manure on selected commercial vegetable crops. Heliyon, 2017. 3(12): p. e00493.[12] Bridgwater AV, Meier D, Radlein D. An overview of fast pyrolysis of biomass. Organic Geochemistry. 1999;30:1479‐1493. [13] https://uz.wikipedia.org/wiki/Qamish. [14] Q. Wang, J.F. Shogren, Characteristics of the crop-paulownia system in China, Agric. Ecosyst. Environ. 39 (1992), 145–152. [15] H. Kalaycioglu, I. Deniz, S. Hiziroglu, Some of the properties of particleboard made from Paulownia, J. Wood Sci. 51 (2005), 410–414. [16] D. Drvodelić, M. Oršanić, V. Paulić, Utjecaj ektomikorize i huminskih kiselina na morfološke značajke jednogodišnjih sadnica hibrida Paulownia tomentosa x Paulownia fortunei, Šum. list 140 (2016), 327–337. [17] S. Ayan, A. Sivacioglu, N. Bilir, Growth variation of Paulownia Sieb. and Zucc. species and origins at the nursery stage in Kastamonu-Turkey, J. Environ. Biol. 27 (2006), 499–504. [18] V.H. Durán Zuazo, J.A. Jiménez Bocanegra, F. Perea Torres, C. Rocío Rodríguez Pleguezuelo, J. R. Francia Martínez, Biomass Yield Potential of Paulownia Trees in a Semi-Arid Mediterranean Environment (S Spain), Int. J. Renew. Energy Res. 3 (2013), 789–793. [19] J. Berdón Berdón, A. J. Montero Calvo, L. Royano Barroso, A. I. Parralejo Alcobendas, J.González Cortés, Study of Paulownia's Biomass Production in Mérida (Badajoz), Southwestern Spain, Environment and Ecology Research 5(2017), 521–527. [20] Dinko Vusić, Matija Migalić, Željko Zečić, Marija Trkmić, Antonija Bešlić, Damir Drvodelić, FUEL PROPERTIES OF PAULOWNIA BIOMASS, provided by University of Zagreb Repository. [21] Mamasodiqov Sodiqjon Mahmudjon o‘g‘li, Sobirjonova Nigina G‘afurjon qizi, Pavloniya daraxtini O‘zbekistonda iqlimlashtirish istiqbollari, Международный научный журнал № 3 (100), часть 1 «Новости образования: исследование в XXI веке» октябрь, 2022 г. |