304

Мазкур мақолада Хуросон, Хоразм ва шимолий Ҳиндистон ҳудудларида ҳукмронлик қилган Ғазнавийлар султонлигининг Ляо ва Сун сулолари билан бўлган муносабатлари мусулмон ва хитой манбалари асосида ёритилади. Марказий Осиё ва Хитой халқлари ўртасидаги дипломатик ва иқтисодий алоқалар билан бир қаторда маданий алмашинув жараёни ҳам таҳлил қилинади.

Шу билан бирга бирламчи манбалардан олинган баъзи матнлар таржимаси илмий изоҳлар билан бирга келтирилади.

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 30-12-2019
  • O'qishlar soni 295
  • Nashr sanasi 04-09-2017
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar3-12
Ўзбек

Мазкур мақолада Хуросон, Хоразм ва шимолий Ҳиндистон ҳудудларида ҳукмронлик қилган Ғазнавийлар султонлигининг Ляо ва Сун сулолари билан бўлган муносабатлари мусулмон ва хитой манбалари асосида ёритилади. Марказий Осиё ва Хитой халқлари ўртасидаги дипломатик ва иқтисодий алоқалар билан бир қаторда маданий алмашинув жараёни ҳам таҳлил қилинади.

Шу билан бирга бирламчи манбалардан олинган баъзи матнлар таржимаси илмий изоҳлар билан бирга келтирилади.

Русский

В статье рассматриваются взаимоотношения между газневидами, правившими на территории Хорасана, Хорезма и северной Индии, и такими  династиями Китая, как Ляо и Сун, на основе мусульманских и китайских источников. Помимо дипломатических и экономических связей, показан процесс культурного обмена между народами Центральной Азии и Китая.

Также выполнен перевод некоторых текстов из первоисточников и представлен вместе с пояснениями и комментариями.

English

This paper deals with encounters between the Ghaznavids and the China’s dynasties Liao and Song relying on information provided in Muslim and Chinese sources. It seeks to study not only political and economical relations but also cultural exchange between peoples of Central Asia and China.

Translations of some relative texts from primary sources with commentaries are also provided

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
Havola nomi
1 Liao shi. [Ляо сулоласи тарихи, Tuotuo . Beijing: Zhonghua shuju, 1976. 16-боб. 189-б.
2 Kitab al-saydana fi al-tibb, Muhammad b. Ahmad al-Biruni / Пер. У.И. Каримова. Ташкент: Фан, 1973. 417-б.
3 Kitàb al-qanun al-Mas'udi fi al-hay'ah wa al-nujum, by Al-Biruni, Abu Rayhan / ed. by Ahmed Zeki Validi Togan as Beruni's Picture of the World. Memoirs of the Archaeological survey of India, no. 53. Delhi, 1941. 19-б..
4 Diwan lughat al-Turk, Mahmud al-Kashghari / Пер. З.-А.М. Ауэзовой. Алматы: Дайк-Пресс, 2005. 758-б
5 Taba , i‘ al-hayawan, by Sharaf al-Zaman Tahir Marwazi / tr. by V. Minorsky as Sharaf al-Zaman Tahir Marvazi on China, the Turks and India. London: Royal Asiatic Society, 1942. 19–20-б.
6 Zayn al-akhbar, by ‘Abd al-Hayy ibn Zahhak Gardizi / ed. by M. Nazim. London, 1928. 87-б.
7 Xu Zizhi Tongjian Changbian [Бошқарув ишларига кўмаклашувчи умумий кўзгунинг давоми], Li Tao . Beijing: Zhonghua shuju, 2004. 335-, 8061-б.; Song shi [Сун сулоласи тарихи], Tuotuo . Beijing: Zhonghua shuju, 1977. 490боб, 14109-б.
8 King, Anya. «Early Islamic sources on the Kitan Liao: The Role of Trade» // Journal of Song-Yuan Studies 43 (2013). 257-б.
9 Hansen, Valerie: «International Gifting and the Khitan World, 907–1125» // Journal of Song-Yuan Studies 43 (2013). 283-б.
10 Gardizi, Abu Sa‘id, ‘Abd al-Hayy. Zayn al-Akhbar / Ed. by Nazim M. London, 1928. 87-б.
11 Wenchang zalu [Wenchang ҳудудидан турли битиклар], Pang Yuanying . Taibei: Taiwan Shangwu yinshuguan, 1986. 1-боб, 653-б.
12 Lu Yun Songdai Cengtan guo xin kao [Сун сулоласи даврида Cengtan ҳақида янги тадқиқот] // Haijiao shi yanjiu 2 (2015). 30-б.
13 Guihai yuheng zhi , by Fan Chengda , translated by James M. Hargett as Treatises of the Supervisor and Guardian of the Cinnamon Sea: The Natural World and Material Culture of Twelfth-Century China. Seattle: University of Washington Press, 2011. XL-б..
14 F.Hirth мазкур тош номини безоар билан боғлайди. Zhu fan zhi [Records of foreign People], by Zhao, Rugua , tr. by F. Hirth and W. W. Rockhill as Chau Ju-kua: His Work On Chinese and Arab Trade in the 12th and 13th Centuries, Entitled Chu-fanchï. St. Petersburg: Print. Off. of the Imperial Academy of Sciences, 1911. 139–140-б.
15 Zhu fan zhi [Records of foreign People], by Zhao, Rugua , tr. by F. Hirth and W.W. Rockhill as Chau Ju-kua: His Work On Chinese and Arab Trade in the 12th and 13th Centuries, Entitled Chu-fan-chï. St. Petersburg: Print. Off. of the Imperial Academy of Sciences, 1911. 139-б.
16 Lingwai daida [Тоғлар ортидаги мамлакатлар ҳақида маълумотлар], Zhou Qufei . — (SKQS). 3-боб, 3b–4a-б.; Zhou Qufei , tr. by Almut Netolitzky as Das Ling-wai Tai-ta Von Chou Ch'ü-fei: Eine Landeskunde Südchinas aus dem 12. Jahrhundert. Wiesbaden: Steiner, 1977. 45–46-б..
17 Wilkinson, Endymion. Chinese History: A New Manual. Harvard-Yenching Institute Monograph Series, 2015. 553, 556-б.
18 Zhu fan zhi [Records of foreign People], by Zhao, Rugua , tr. by F. Hirth and W.W. Rockhill as Chau Ju-kua: His Work On Chinese and Arab Trade in the 12th and 13th Centuries, Entitled Chu-fan-chï. St. Petersburg: Print. Off. of the Imperial Academy of Sciences, 1911. 139-б., 2-изоҳ.
19 Zhu fan zhi [Records of foreign People], by Zhao, Rugua , ed. by Yang Bowen . Beijing: Zhonghua shuju, 2008. 112-бет.
20 Zhu fan zhi [Records of foreign People], by Zhao, Rugua , tr. by F. Hirth and W. W. Rockhill as Chau Ju-kua: His Work On Chinese and Arab Trade in the 12th and 13th Centuries, Entitled Chu-fan-chï. St. Petersburg: Print. Off. of the Imperial Academy of Sciences, 1911. 138-б..
Kutilmoqda