345

Мазкур мақолада ўрта аср араб адабиётшуноси ва тилшуноси Абу Мансур ас- Саолибий ва унинг араб тазкиранавислигига қўшган ҳиссаси хусусида сўз боради. Мақола уч қисмга бўлинган бўлиб, биринчи қисмда Саолибий ижодига бағишланган тадқиқотлар қисқача баён этилган. Араб адабиётида тазкира жанрининг вужудга келиши, илк тазкиралар ҳақида иккинчи қисмда ёритилган. Мақоланинг учинчи қисмида “Канз ал-куттаб” тазкираси ва унда мовароуннаҳлик адибларнинг асарларидан намуналар таҳлил қилинган.

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 04-02-2020
  • O'qishlar soni 334
  • Nashr sanasi 21-11-2019
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar106-114
Ўзбек

Мазкур мақолада ўрта аср араб адабиётшуноси ва тилшуноси Абу Мансур ас- Саолибий ва унинг араб тазкиранавислигига қўшган ҳиссаси хусусида сўз боради. Мақола уч қисмга бўлинган бўлиб, биринчи қисмда Саолибий ижодига бағишланган тадқиқотлар қисқача баён этилган. Араб адабиётида тазкира жанрининг вужудга келиши, илк тазкиралар ҳақида иккинчи қисмда ёритилган. Мақоланинг учинчи қисмида “Канз ал-куттаб” тазкираси ва унда мовароуннаҳлик адибларнинг асарларидан намуналар таҳлил қилинган.

Русский

В этой статье обсуждаются вопросы, связанные с изучением биографии и творческого наследия известного средневекового арабского ученого - филолога Абу Мансура ас-Саалиби. Эта статья состоит из 3 частей. Первая часть посвящена исследованиям, связанным с творческим наследием ас-Саалиби. Появление антологии в арабской литературе и информация о ранних аналогиях приведены во второй части. В третьей части статьи анализируются антология «Канз-куттаб» и примеры работ авторов из Мовароуннахра.

English

 This article discusses issues related to the study of biography and creative heritage of the famous medieval Arab scientist - philologist Abu Mansur Al-Tha'ālibī. This article consists of 3 parts. The first part is about the researches, whichare relatedto Al- Tha'ālibī’s creative heritage. Appearance of anthology on Arabic literatureand information about early anthologies are given in the second part. In the third part of article, antology “Kanzul-kuttab” and examples of works of authors who are from
Mawarounnakhrare analyzed.

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Sulaymonova H.M. таянч докторанти Тошкент Давлат шарқшунослик институти
№ Havola nomi
1 1. Абдуллаев И. Абу Мансур ас-Саолибий. Т.: Ўзбекистон. 1992. (Abdullayev I. Abū Manṣūr al-Thaʿālibī. T.: Uzbekistan. 1992.).
2 2. Абдуллаев И. Абу Муҳаммад ал- Матроний тошкентлик шоир. Мерос ва талқин.(Мақолалар тўплами). Тошкент. “Фан”, 2008. (Abdullayev I. Abu Muhammad al-Matroniy is the poet of Tashkent. Haritageand interpretation. (Collection of articles). Tashkent. “Fan”, 2008.).
3 3. Абу Мансур ас-Саолибий. “Канз ал-куттаб” қўлёзмаси. Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти фонди инвентарь № 1848/II.(Abū Manṣūr al-Thaʿālibī. Kanz al-kuttab. Institute of Oriental Studies of Academy of Sciences of Uzbekistan. Manuscript № 1848/II.).
4 4. Абу Мансур ас-Саолибий. Йатимат ад-даҳр. Тадқиқ қилувчи, таржимон, изоҳ ва кўрсаткичларни тузувчи И.Абдуллаев. Тошкент. “Фан”, 1976. (Abū Manṣūr al-Thaʿālibī. Yatimat ad-dahr. Research, translation from Arabic, comments and indexes by Ismatulla Abdullayev. Tashkent. “Fan”, 1976.).
5 5. Абу Мансур ас-Саолибий. “Йатимат ад-даҳр”, 3-жилд, Қоҳира. 1956 й. (Abū Manṣūr al-Thaʿālibī. Yatimat addahr, 3-section, Cairo. 1956.).
6 6. Orfali Bilal. “ The art of Anthology al-Thaʿālibī and his Yatīmat al-Dahr”. (Орфалий Билал “АсСаолибийнинг антология санъати ва унинг “Йатимат ад-даҳр” асари”) 2009., Orfali Bilal, Ramzi Baalbaki. “ زاد سفر الملوك ” ,“The Book of Kings increased”(Билал Орфалий, Рамзи Баалбаки “Подшоҳлар ҳарбий юришларининг кенгайиши”) 2011., Orfali Bilal, Ramzi Baalbaki. “Makārim al-akhlāq”, “The Book of Noble Character” , (Билал Орфалий, Рамзи Баалбаки.“Олийжаноб фазилатлар”) 2015., Orfali Bilal “The Anthologist's Art “(. Билал Орфалий. “Антология тузувчининг санъати”) 2016.
7 7. Хабибуллаев А. Антология «Ал-и’джаз ва-л-иджаз» Ас-Саалиби как литературный памятник (Исследование, перевод, историко-филологический комментарий)» номзодлик диссертацияси автореферати. Тошкент, 1994. (Khabibullaev A. Anthology “Al-i’dzhazwa-l-ijaz” Al-Saalibi as a literary monument (Research, translation, historical and philological commentary) Tashkent, 1994.
Kutilmoqda