41

Konlarda oltin tarkibli rudalarni qazib olish jarayonida konlarning shamollatish tarmog‘idagi havo miqdori kon lahimlari uzunligining oshishi va konning chuqurlashishiga mutanosib ravishda ortadi. Maqolada konga havo oqimini boshqarish, konning tashqi va ichki yo‘qotishlarini kamaytirish uchun havo pardalaridan foydalanish va aerodinamik qarshilik masalalari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, murakkab shamollatish tizimlariga ega shaxtalarning shamollatish samaradorligini oshirish uchun bosh ventilyator qurilmasi va shamollatish kanalida tashqi havo yo‘qotilishini kamaytirish uchun optimal shamollatish sxemasi hamda shamollatish parametrlari bo‘lgan havo sarfi , havo oqimi tezligi va bosimi o‘zgarishi ko‘rsatkichlarining optimal qiymatlarini belgilash orqali shamollatish tarmog‘ida havo oqimini samarali boshqarish va taqsimlash yo‘llari keltirilgan.

  • Internet havola
  • DOIhttps://dx.doi.org/ 10.36522/2181-9637-2023-5-3
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana05-03-2024
  • O'qishlar soni41
  • Nashr sanasi31-10-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar23-32
Ўзбек

Konlarda oltin tarkibli rudalarni qazib olish jarayonida konlarning shamollatish tarmog‘idagi havo miqdori kon lahimlari uzunligining oshishi va konning chuqurlashishiga mutanosib ravishda ortadi. Maqolada konga havo oqimini boshqarish, konning tashqi va ichki yo‘qotishlarini kamaytirish uchun havo pardalaridan foydalanish va aerodinamik qarshilik masalalari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, murakkab shamollatish tizimlariga ega shaxtalarning shamollatish samaradorligini oshirish uchun bosh ventilyator qurilmasi va shamollatish kanalida tashqi havo yo‘qotilishini kamaytirish uchun optimal shamollatish sxemasi hamda shamollatish parametrlari bo‘lgan havo sarfi , havo oqimi tezligi va bosimi o‘zgarishi ko‘rsatkichlarining optimal qiymatlarini belgilash orqali shamollatish tarmog‘ida havo oqimini samarali boshqarish va taqsimlash yo‘llari keltirilgan.

Русский

При добыче золотосодержащих руд в шахтах количество воздуха в вентиляционной сети рудников увеличивается пропорционально увеличению длины горных выработок и углублению шахт. В статье рассмотрены вопросы управления притоком воздуха в шахту, использования воздушных завес для снижения внешних и внутренних потерь шахты и аэродинамического сопротивления. Также в целях повышения эффективности вентиляции шахт со сложными системами вентиляции, снижения потерь наружного воздуха в главном вентиляторном устройстве и вентиляционном канале, определения оптимальной схемы вентиляции и оптимальных значений расхода воздуха, показателей изменения скорости потока и давления с параметрами вентиляции, представлены способы эффективного управления и распределения воздушного потока в вентиляционной сети.

English

On the extraction of gold-bearing ores in mines, the amount of air in the ventilation network of mines increases in proportion to increases in the length of excavations and deepening of the mines. The article deals with issues of managing the air flows into mines, the use of air curtains to reduce external and internal losses to the mine, and aerodynamic resistance. The work describes the use of the main fan and an optimal ventilation scheme in order to increase the efficiency of ventilation in mines with complex ventilation systems, with the view to reducing outdoor air losses in the ventilation duct and ventilation network by determining the optimal values for airflow, air flow rates, and pressure changes with ventilation parameters to ensure ways of effective control and distribution of the airflow.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Musurmanov E.S. “Konchilik elektr mexanikasi” kafedrasi tayanch doktoranti Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
2 Mislibayev I.T. texnika fanlari doktori, professor, Konchilik fakulteti dekani Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
Havola nomi
1 Alymenko, N., Kamenskikh, A., & Nikolayev, A. (2011). Vozdushnaya zavesa i obshherudnichnaya yestestvennaya tyaga [Air curtain and general mine natural draft]. Moscow: Gornaya kniga Publ.
2 Alymenko, N., Kamenskikh, A., Nikolaev, A., & Petrov, A. (2015). The choice of the main fan installation. Current Problems of Enhancing Efficiency and Safety of Underground Mining and Oil Field Equipment: Proceedings of the II International Scientific and Practical Conference. 1, pр. 190-199. Perm: PNIPU.
3 Golinko, V., Lebedev, Y., & Mukha, O. (2012). Ventilyatsiya shakht i rudnikov [Ventilation of mines and mines]. Dnepropetrovsk: Dnepropetrovsk NSU.
4 Kaledina, N., & Kobylkin, S. (2013). Volumetric modeling as a method for studying and controlling thermo- and aero-gas-dynamic processes at mining enterprises. Mining Information and Analytical Bulletin (GIAB) – Proceedings of the international scientific symposium “Miner’s Week - 2013”, (pр. 149-156).
5 Kamenskikh, A. (2011). Development of methods to control and reduce surface air leaks in mines. PhD thesis, Mining Institute. Uro RAS, Perm.
6 Kazakov, B., Kolesov, E., Nakarakov, E., & Isayevich, A. (2021). Review of models and methods for calculating aero-gas-dynamic processes in ventilation networks of mines and mines. Mining information and analytical bulletin(6), 5-33. doi:10.25018/023614 932021605
7 Kirin, B., Dikolenko, Y., & Ushakov, K. (2000). Aerologiya podzemnykh sooruzheniy (pri stroitel’stve) [Aerology of underground structures (during construction)]. Lipetsk: Lipetsk Publ.
8 Kobylkin, S. (2013). Trebovaniya k sistemnomu proyektirovaniyu ventilyatsii shakht i rudnikov [Requirements for system design of ventilation of mines and mines]. Ratsional’noye osvoyeniye nedr – Rational Development of Subsoil(2), 56-59.
9 Kolmakov, V. (2002). Aerial photography in mines. Kemerovo.
10 Levitskiy, J. (2012). Shakhtnyye ventilyatsionnyye seti [Mine ventilation networks]. Karaganda: Karaganda State Technical University Publ.
11 Levitskiy, J., & Nurgaliyeva, A. (2011). Air and ventilation set with active regulators in the control unit. Bulletin of Kuzbass State Technical University named after T.F. Gorbachev(4), 23-27.
12 Mislibaev, I., Makhmudov, A., & Makhmudov, S. (2021). Theoretical generalization of operating modes and modeling of operational performance of excavators. Mining Information and Analytical Bulletin(1), 102-110.
13 Mislibaev, I., Makhmudov, A., & Musurmanov, E. (2021). Research and analysis of the ventilation system and ventilation equipment of deep horizons of ore mines. Academic Research in Educational Sciences, 2(12), 446-450.
14 Mislibaev, I., Makhmudov, A., & Musurmanov, E. (2021). Study of the kinematics of air flow during ventilation of dead-end mine workplaces. Academic Research in Educational Sciences, 2(6), 226-236.
15 Mokhirev, N. (2001). Provetrivaniye podzemnykh gornodobyvayushhikh predpriyatiy [Ventilation of underground mining enterprises]. Perm.
16 Musurmanov, E. (2017). Strukturnyy analiz upravleniya ventilyatsiyey shakht i rudnikov [Structural analysis of mine and mine ventilation control]. Internauka, 11-1(15), 71-74.
17 Pavlov, A. (2019). Changes in the aerodynamic resistance of the ventilation system of the shaft during the reversal of the air flow. Fundamental and Applied Issues of Mining Sciences, 6(2), 207-211.
18 Sadikov, А., & Bаrаtov, B. (2013). Turg‘un mаshinаlаr [Stationary cars]. Tashkent: Tashkent State Technical University Publ.
19 Shevchenko, L., Kosterenko, V., & Smirnov, O. (2020). Aerologiya gornykh predpriyatiy. Moscow: Gornaya kniga Publ.
20 Khamzayev, A., Musurmanov, E., & Khaydarova, M. (2017). Povysheniye energoeffektivnosti ventilyatornykh ustanovok [Increasing the energy efficiency of fan installations]. Young Scientist, 7(141), 95-98.
Kutilmoqda